Низомий номидаги тошкент давлат педагогика университети педагогика кафедраси

ЎҚУВ МАҚСАДЛАРИНИ ТАВСИФЛАШ

Таълим олувчининг белгиланган мақсадга эришган ёки эришма-ганлигини текширишнинг имкони бўлмаса, бундай мақсадларни ре-жага киритишдан фойда йўқ. Шу боис, ўқув мақсадлари қанчалик аниқ белгиланган бўлса, унга эришилганлик даражасини баҳолаш ҳам шунчалик осон бўлади. Ўқув мақсадларини аниқ ифодалашда эъти-борни қуйидаги учта омилга қаратиш керак:

Фаолият. Таълим олувчидан кутилаётган билим, малака ёки ҳулқ тегишли фаолиятларни аниқловчи феъллар ёрдамида аниқ ифодала-ниши лозим
Шарт-шароит. Таълим олувчидан кутилаётган билим, малака ёки ҳулқ қандай шарт-шароитлар остида рўёбга чиқиши тасвирлани-ши лозим.
Мезон. Таълим олувчидан кутилаётган билим, қобилият ёки ҳулқ-ни баҳолаш мезонлари кўрсатилган бўлиши лозим.
Баҳолаш мезонлари “кутилаётган натижанинг андозаси” сифа-тида белгиланади ва одатда аниқ мақсадлар учун ишлаб чиқилади. Масалан, “ўқувчи токарлик дастгоҳида узунлиги 200 мм бўлган ци-линдр қиёфали металлни 20 дақиқа ичида роппа-роса 0,02 мм чуқур-ликда кўндаланг йўна олади” деган ўқув мақсадини олиб қарайди-ган бўлсак, унда шароит тавсифланган, амалий ҳатту-ҳаракат феъл ёрдамида аниқ ифодаланган ва фаолият натижасини текшириш-нинг аниқ параметрлари, яъни мезонлари берилган. Натижа аниқ ўлчаб кўрилиши мумкин. Биз ўз ўқитув мақсадларимизни қанча-лик даржада аниқлаштира олсак, уларнинг эришилишига ўшанча-лик яқинлашиб борамиз.
Амалий машғулотларнинг ўқув мақсадларини ифодалашда қуйидагиларга эътибор бериш керак:

• 
  Аниқ қўйилганлигига;
  
• 
  Ўлчанадиганлигига;
  
• 
  Эришиб бўладиганлигига;
  
• 
  Реаллигига, яъни амалга ошириш мумкинлигига;
  
• 
  Вақт жиҳатдан белгиланганлигига.