Nókis – 2023 Ósimlikler sistematikasi analizi hám latinsha (nomenklatura) atlarin oqıw qaǵiydalari

Identiv oqıw maqsetleri: Juglandaceae (Ǵozalılar) tuqımlas túrleri nomeklaturasın analız ete aladı.
2. Juglandaceae (Ǵozalılar) tuqımlas wákillerin morfologik hám biologik qásiyetlerin biledi.
Kerekli úskene hám materiallar : ósimlikler anıqlaǵishi, gerbariylar, súwretler, lupa, slaydlar.

Ósimlikler dunyası Bólim: Magnoliatoifa – Magnoliophyta

Sinf: Magnoliyasimonlar – Magnoliopsida
Kenja sinf: Temirdaraxtkabilar sinfchasi – Hamamelididae
Qabila:Yong’oqnamolar – Juglandales
Oila: Yong’oqdoshlar – Juglandaceae
Turkum: Yong’oq
Tur: Oddiy yong’oq yoki Grek yong’og’i – Juglans regia
Ósimlikler dúnyası
Bólim: Magnoliatoifa - Magnoliophyta
Klass: Magnoliyasimonlar - Magnoliopsida
Genje klass:
Temirdaraxtkabilar sinfchasi - Hamamelididae
Qáwim:Ǵozanamolar - Juglandales
Shańaraq: Ǵozalaslar – Juglandaceae
Gruppa : Ǵoza
Tur: Ápiwayı ǵoza yamasa Grek yong'og'i - Juglans regia

Ǵozalılar tuqımlası tómendegi túrlerdi óz ishine aladı: Ǵoza, Badam, Piste, Pekan htb . Miywe terekleri kanallar boyına, jollar, temir jol jaǵasına egiledi, olardan qıyalıqlardı bekkemlewde, topıraqtı eroziyadan saqlawda, sonday aq, taw jaǵaların terekzarlar jaratıwda hámde tik jarlıqlar payda bolıwı aldın alıwda hám paydalanıw mumkin. Jazda jasıl ósimlikler egilgen jerdegi kóklemzarlastırılmaǵan jerlerindegisi menen salıstırǵanda 5-10° tómen, hawa ıǵallıǵı bolsa (transpiratsiya sebepli) 30-40% joqarı boladı. Tereklerdiń japıraǵı tútindi uslap qaladı hám bunıń menen sol jerdiń hawasın saǵlamlastırıladı. Terek hám putalar shaqalarında shawqımdı kemeytedi yaǵnıy 26% in jutıp, 74% qaytaradı, bul adam organizmine tınıshlantırıwshı qural sıpatında tásir etedi.

Miyweshiliktiń dekrotiv áhmiyeti de kem emes. Kóplegen terekler (Pisard qárelisi, Nedzvetskiy alması, anar, shabdal hám t.b.) parklerge, dekorativ ósimlik sıpatında egilse, gúllew dáwirinde, miyweleri áyne pisken waqıtta júdá bir ajayıp kórinis beredi. Sanitariya normasına qarap, shaqalarında jasawshı hár bir adamǵa 14 m2 terekli orın tuwrı keliwi kerek.
Solay etip, baǵlar hawanı tazalaydı, yaǵnıy xalıq jasaytuǵın punktler hawasın saǵlamlastırıladı, adam eń jaqsı dem alatuǵın orın esaplanadı. Olar adamlar keypiyatın, turmısın jaqsılaydı, tábiyatqa muxabbat oyatadı.