Nutq nuqsoniga EGA bolalar bilan logoritmik vositasilardagi mashqlar Reja

Davolovchi gimnastikaning quyidagi komponentlarini qo‘llash tavsiya etiladi:
а) massajni kiritgan qoldagi aloqida muskullar guruqlarini bo‘shashtirishga yo‘naltirilgan mashq va usullar;
b) bo‘qinlarda harakatni rivojlantirishgan yo‘naltirilgan usullar;
v) aloqida muskullarning faol kuchlanishi;
g) antagonist muskulllar va harakat aktlarining butunligi o‘zaro munosabatini muvofiqlashtirishni rivojlantirish.
Davolovchi jismoniy tarbiya bolaning umumiy mustahkamlanishi uchun bo‘lganidek qo‘l-oyoq funksiyalarini tiklash uchun ham, butun o‘sish va rivojlanish davrida (14 – 15 yoshgacha) o‘tkaziladi. Davlovchi gimnastika va massajni (kurslar bilan) ko‘p yillar davomida kasallikning oqirligiga va davolashning muvaffaqiyatiga harab tizimli ravishda va sabot bilan qo‘llaniladi.
Davolovchi gimnastika mashg‘ulotlarini qiziharli, jonli va o‘yin ko‘rinishida o‘tkazish kerak. Davolovchi jismoniy tarbiyada maxsus tashkil qilingan sintetik harakatlar majmuini va har bir aloqida vaziyatda muayyan qoidalar sharti bo‘ladigan musobaqa o‘tkazish maqsadi qo‘yiladi, organizmga umumiy ta’sir qiluvchi amaliy tusdagi jismoniy mashqlarni o‘yin deb tushunadilar. Bunday o‘yinlarga koptok bilan o‘yinlar, estafetali o‘yinlar, plastilindan yasash, suratlarni bo‘yash, qaychida turli shakllarni kesish, lobzik bilan arralash va boshqalar kiradi. O‘yin oqibatida bemorlarning kun tartibiga xilma-xillik kiritiladi va kasallarda harakatli mashg‘ulotlarga, xususan davolovchi jismoniy tarbiyaga qiziqish uyqonadi. O‘yinlar kasalni psixik ezilish holatidan chiharadi, patologik jarayon va tuqiladigan salbiy hissiyotlardan uning e’tiborini chalqitadi, kasalga kuchini soqayishga sarflashiga yordam beradi.
O‘yinlarni mashg‘ulotlarga eqtiyot bo‘lib kiritish kerak, chunki yuklash ko‘payib ketishi mumkin, o‘ynayotganlarning hissiyotlari qayajonga to‘ladi va charchoqni qis qilmaydilar. Dizartriyali bolalar bilan harakatli o‘yinlarni, kuyli, ritmik, ovozi baland bo‘lmagan sekin va o‘rta tempdagi musiqa ostida organizmga umumiy fiziologik ta’sir qiluvchi biroz va o‘rtacha psixojismoniy yuklash bilan o‘tkazish foydali.
«Koptokni tepadan dumalat» (2–5 yoshli bolalar uchun)
Bolalar koptokni qiya turgan doskadan yumalatadilar. Bir bola koptokni tepadan dumalatadi, boshqasi uni pastda turib tutib oladi. So‘ng ular o‘rinlarini almashadilar.

“Kul rang quyoncha yuz-qo‘lini yuvayapti” (3-7 yoshli bolalar uchun)

O‘ynayotganlardan biri “quyoncha” qilib tayinlanadi. qolgan bolalar uning atrofida aylana bo‘lib turadilar va pedagog bilan deydilar:
“quyoncha” hamma harakatlarlarni bajaradi, bolalar uning ketidan qaytaradilar. “quyoncha” kimnikiga meqmonga kelgan bo‘lsa o‘sha “quyoncha” bo‘ladi. 56 ta “quyonchalar” almashganidan keyin o‘yin tugaydi.
Dizartriyada yuz muskullari yaralarining turli ifodalanganligi kuzatilar ekan, davolovchi gimnastikada esa mimikali harakatlarni tiklash va rivojlantirish uchun maxsus mashqlar ajratiladi. Mimikali gimnastika quyidagilarga quriladi: umumiy jismoniy mashqlarning maxsus mimikali mashqlar bilan mosligining zarurligi; tabiiy mimikali harakatlardan foydalanish. Mimikali muskullarni mashq qildirish uchun gimnastika jismoniy mashqlarning asosi sifatida qo‘llaniladi; bir xil bo‘lgan yuz muskullari mashqlarini bir vaqtning o‘zida bajarishni maqsadga muvofiqligi; mimikali muskullar yarasiga harab bajarish faolligini almashtirish zarurligi: passiv harakatlar, faol harakatlar, yordam va harshilik bilan faol harakatlar; artikulyator gimnastikani aloqida usullarini qo‘llashning maqsadga muvofiqligi; mimikali muskullarni rivojlantirish bo‘yicha yakka qolda davlovchi gimnastikani kuniga 3-4 marta o‘tkazish. Katta bolalar va kattalar kuniga bir necha marta mustaqil shuqullanadilar. Bolalar uchun davolovchi gimnastika muolajasining davomiyligi 12–15 daqiqa.