O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

Agrotexnikasi. Mosh o ‘zining biologik xususiyatlariga k o ‘ra k o ‘p 
o ‘simliklar uchun yaxshi o ‘tmishdosh hisoblanadi. Mosh uchun qator 
oralari ishlanadigan o ‘simliklar, don ekinlari yaxshi o ‘tmishdosh boiadi. 
0 ‘zbekistonda mosh takroriy ekin sifatida yoki ang‘iz (bug‘doy, arpadan 
b o ‘shagan dalalar)ga ekiladi. M osh ang‘izga ekiladigan b o is a , don 
ekinlarining somoni olib ketilgandan so‘ng darhol dalaga suv qo‘yiladi.
Yer tobiga kelganda 20-22 sm chuqurlikda chizellanadi, borona 
bosiladi va mola qilinadi. Yer yaxshilab tayyorlangandan keyin mosh 
ekishga kirishiladi. Ekish moslashtirilgan don seyalkasi SZT-3,6 - sabzavot 
SON-2,8 yoki SPCH-6 makkajo‘xori seyalkalarida keng qatorlab ekiladi. 
Moshni eng kechi bilan 15 iyulgacha ekib bo iish kerak.
Ekish me’yori keng qatorlab ekilganda gektariga 20-25 kg, tor qatorlab 
ekilganda 35-40 kg ni tashkil etadi. Mosh erta bahorda ekilganda takroriy 
ekilganga qaraganda ekish me’yori ko‘p boiadi. Bunda gektariga 25-30 
kg urug‘ sarflanadi. Tuproqda nam yetarli b o ig a n paytida u ru g ia r 3-4 
sm chuqurlikda, tuproq quruq va qumoq b o is a yoki yozda takroriy 
ekilsa, u ru g iar 5-6 sm chuqurlikka tashlanadi.
Moshning maysalari unib chiqqandan keyin qator oralari ishlanadi. 
Y a’ni birinchi uchtalik barglari hosil boiishi bilan qator oralariga ishlov 
beriladi. Bu bilan begona o‘tlami yo‘qotib, mosh ildizlarining me’yorida 
rivojlanishiga erishiladi. Mosh mineral o ‘g‘itlarga talabchan. Fosforli va 
azotli o ‘g‘itlar 2 m arta beriladi. Birinchisi haydov davri, ikkinchisi 
kultivatsiya davrida solinadi. Gektariga 60 kg azotli va 60 kg fosforli 
o ‘g‘it solinadi. Urug‘ nitraginlangan boisa, 30 kg azotli va 60 kg fosforli 
o ‘g‘itlar beriladi.
Mosh organik o‘g‘itlarga juda talabchan, gektariga 10-12 tonna go‘ng 
solinadi. Mineral o ‘g‘itlar kuzgi shudgorlash oldidan RUM-3, RKM - 
500 o ‘g ‘it sochuvchi m a sh in alari y o rd am id a solinadi. S ug‘orish 
tuproqning mexanik tarkibi, suv singdirish qobiliyati va nam sigim ini

---

hisobga olgan holda belgilanadi. Mexanik tarkibi og‘ir tuproqli yerlarda 
gektariga 500-600 m 3, qumoq tuproqli yerlarda esa 400-500 m hisobidan 
suv beriladi.
Mosh dukkaklarining pishish davri unchalik cho‘zilmaydi, eng aw alo 
pastki dukkaklari pishib, poyaning pastki qismidagi barglari sarg‘ayib 
to ‘kila boshlaydi. M osh d u k k ak larin i 70-75 % pishgandan keyin 
yig ‘ish tirib olish m um kin. T o i i q pishish d avri k u tilsa, o ‘rib 
olinayotganda pastki dukkaklar chatnab yorilib ketadi. Mosh o ‘rilgandan 
so‘ng, xirmonda quritiladi, don kombaynda yanchiladi, don Os-3, OS 
mashinalarida tozalanadi, keyin don quritiladi. Namligi 14-15 % boisada, 
don maxsus ajratilgan omborlarda saqlanadi.