O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

Urug‘ni saqlash uchun tayyorlash. Urug‘ kombaynlarda yanchilgandan 
keyin toza b o im a y d i va namligi yuqori b o iis h i mumkin. Bunday 
u ru g iarn i qo‘shimcha ishlovsiz saqlash mumkin emas. K o‘pgina dukkakli 
o ‘t va zig‘ir u ru g ia rid a g i (silliq u ru g ia r) begona o ‘t u ru g ia rid a n
elektromagnit mashinalarida tozalash mumkin. Buning uchun dukkakli 
o ‘t urug‘iga temir kukuni aralashtiriladi. Bu kukun tekis, silliq boim agan 
begona o ‘t uru giarga ushlanib qoladi.
T ozalangan u r u g ia r quritilib, konditsiyaga yetkazilishi kerak. 
Quritilmagan urugiarni saqlash mumkin emas, bunda urug‘ning qizishi 
yuz beradi va zamburug4 kasalliklari hamda ombor hasharotlari bilan 
zararlanadi. Quyoshli issiq kunlarda u ru g ‘ni ochiq havoda quritish 
mumkin, kechasiga u ru g ia rn i yig ib , ustiga brezent yopib q o ‘yiladi. 
U ru g ‘ni m axsus m a sh in a la rd a h am d a u ru g ‘ to z a la s h -q u ritis h
komplekslarida iliq havo bilan aktiv shamollatib quritish mumkin.
Urug‘ni saralash. Bu majburiy tadbir hisoblanib, uning natijasida 
yirikligi bir xil u ru g ia r ajratib olinadi. Bunday u ru g ia r oziq moddalariga 
boy, unib chiqish darajasi yuqori boiganligi sababli yuqori hosil beradi.
U rug‘ni saralash uchun teshiklari har xil kattalikda b o ig a n g‘alvir 
to ‘plamidan foydalaniladi. Bunda g‘alvirlar urug‘ning uzunligi, eni va 
qalinligiga qarab tanlanadi. Bu saralashdan asosiy maqsad urug‘lik partiyasidan 
yengil, puch, mayda urugiarni ajratib tanlashdan iborat. Buning uchun OS-
0,4A; SM-4 («Pektus-gigant») mashinalari ishlatiladi. Bu mashinalar umumiy 
urug1 massasidan 60-75 urugiik sifati yuqori boigan urugiarni ajratadi.
M akkajo‘xori, kungaboqar, qandlavlagi u ru g iari katta-kichikligiga 
qarab guruhlar (fraksiyalar)ga b o iin ad i, y a’ni kalibrovka qilinadi. 
Buning natijasida urug‘ni ekish vaqtida har bir uyaga bir xil miqdorda 
urug4 tashlab ekish mumkin. Bunday u ru g ia r ekilganda bir tekis unib 
chiqadi. U rugiarni katta-kichikligi bo‘yicha guruhlar (fraksiya)ga ajratish 
va dorilash maxsus zavodlarda bajariladigan va xo4jaliklarga qoplarda 
ekish uchun tayyorlangan urug4 beriladi.

---