O yakubjonov, S. Tursunov, J. Muqimov

M nogozernoviy-2. В О Т d a y a ra tilg a n . S a m a rq a n d v ilo y a tin in g
sug ‘o riladig an yerlarid a o raliq ekin sifatida tu m an lash tirilg an . Ikki 
bosqichli. Boshog‘i qiltiqli uchburchaksim on, 12-14 sm, rangi oq. 1000 
ta don vazni 45,8 g.
Sinov yillari Sam arqand DNSS da o ‘rtacha hosili 65,4 s/ga, m utloq 
quruq m odda hosili 80,3 s/ga b o ig a n . Yashil m assasida quruq m odda 
hisobida 10,7%, donda 11,6-12,5 % oqsil bor.
0 ‘sish davri k o ‘k massa uchun 174 kun, don uchun 210 kun. Kasallik 
va zararkunandalar bilan kam zararlanadi.
Uzor. ВОТ va Jizzax viloyati K .R ahim ov nom idagi davlat xo ‘jaligi 
h a m k o rlig id a y a ra tilg a n . S u rx o n d a ry o va T o s h k e n t v ilo y a tin in g
sug‘oriladigan yerlarida tum anlashtirilgan. Boshog‘i oq, qiltiqli, uzunligi 
13-15 sm. 1000 ta don massasi 54,2 
g. D on hosili Sam arqand DNSS da 
o ‘rtacha 65,8 s/ga b o ‘lgan. Tezpishar, o ‘sish davri yashil m assa uchun 
174 kun, don uchun 206 kunni tashkil qilgan.
Tritikalening bug‘doyga nisbatan o ‘tmishdoshlarga talabchanligi kam, 
uning uchun qato r oralari ishlanadigan ekinlar, dukkakli don ekinlari, 
sabzavot ekinlari yaxshi o‘tmishdosh.
T ritik a le 1 s d o n va sh u n g a m u v o fiq som o n h osil qilish uch u n
tu p roqdan 4-5 kg azot, 1,3-1,6 kg fosfor, 3,6-4 kg kaliy o ‘zlashtiradi. 
0 ‘g ‘itla rn in g y illik m e ’y o ri re ja la s h tir ilg a n h o sil v a tu p ro q n in g
agrokim yoviy k o ‘rsa tk ic h larig a b o g ‘liq h o ld a belgilan adi. O rgan ik 
o ‘g‘itlar 15-20 kg/ga, m a’danli o ‘g‘itlar N 120_,4n, R 80-90’ K "60-70 kg/ga 
solinadi. Fosforli o ‘g‘itlarning 10-20 kg ekish bilan, azotli o ‘g‘itlarning 
asosiy qismi bahorda oziqlantirish sifatida beriladi.

---

T uproqqa ishlov berish kuzgi bug‘doyniki singari. U ru g ia r tozalangan, 
fungitsidlar bilan dorilangan b o iish i ham da nav tozaligi 97 % dan kam
boim asligi talab etiladi. Tritikale qattiq va chang qorakuya kasalliklariga 
ju d a chidamli.
Eng m aqbul ekish m uddati sug‘oriladigan yerlarda oktabrning ikkinchi, 
uchinchi o ‘n kunliklari, janubiy m intaqada esa noyabrning birinchi o ‘n 
kunligi.
Ekish usuli - tor qatorlab, qatorlab, kesishtirib. Ekish m e’yori gektariga 
4-5 mln. dona unuvchan urug ‘. Ekish chuqurligi 5-8 sm. Tritikale erta 
bahorda tez rivojlana boshlaydi. Shuning uchun azotli oziqlantirish erta, 
m art oyining boshlarida o ‘tkaziladi. Ikkinchi oziqlantirish naychalash 
davrining boshlanishida o ‘tkaziladi. Sug‘orish va ekin parvarishi kuzgi 
b u g ‘d o y n ik i singari. H osilni y ig ‘ish tirish d a d o n la r yirikligi sab ab li 
b arabanlar o ra lig i kengaytiriladi va aylanish tezligi 600 ayl/min gacha 
kam aytiriladi.
3. BAHORGI DON EKINLARI
Bahorgi g‘alla ekinlari eng k o ‘p ekiladigan, ekin m aydonlari va yalpi 
hosili b o ‘yicha jah o n dehqonchiligida birinchi o ‘rinda turadi. Bahorgi 
ekinlarga bahorgi bug‘doy, bahorgi arpa, bahorgi javdar, suli kiradi. Bu 
e k in la r ich id a b a h o rg i b u g ‘doy d u n y o d eh q o n ch ilig id a eng k a tta
m aydonni egallaydi. B ulardan tashqari m ak kajo‘xori, oqjo‘xori, tariq, 
sholi va m arjum ak kiradi.