Oda genetikasiga doir masalalar to’plami

ODAM GENETIKASIGA DOIR MASALALAR TO‘PLAMI 
74 
Trisomiya D
1
 sindromi (Patau sindromi). 13-juft autosoma xromosomalarining 
trisomiya bo‘lib qolishligi. Yangi tug‘ilgan chaqaloq ko‘p sonli anomaliyalarga ega 
bo‘ladi: (arinensafaliya, mikroftalmiya, polidaktiliya va boshqalar). Patau sindromiga 
ega chaqaloqlar uzog‘i bilan 1 yoshgacha yashaydilar. 
Edvars sindromi. 18-juft autosoma xromosomalarining trisomiya bo‘lib 
qolishligi. Yangi tug‘ilgan chaqaloq ko‘p sondagi nuqsonlarga ega bo‘ladi (kalla 
suyagining distrofiyasi, mikroginatiya, deformatsiyaga uchragan quloq suprasi, yurak 
parogi). Chastotasi 1/7000. Edvars sindromi bilan tug‘ilgan 200 ga yaqin holatlar 
qayd etilgan. Yangi tug‘ilgan chaqaloqning og‘irligi 2300-2450g., umrining o‘rtacha 
uzunligi 70,85±21,5 kun. 
12. QIZIQARLI MA’LUMOTLAR 
Semizlik va vazn yetishmovchiligi 
XXI asrda rivojlangan mamlakatlarda semizlik katta tibbiy ijtimoiy 
muammoga aylandi. Bir qator olimlarning ma’lumotiga ko‘ra, AQSH aholisi orasida 
semizlik 20 foizni tashkil qilar ekan, ularning 20 millionida vazn og‘irligi 10-20 foiz, 
5 millionida esa 20 foizdan oshiq, deb belgilandi.
Evropa mamlakatlarida (Angliya, Fransiya, Germaniya) ham semizlikning 
aholi bo‘yicha tarqalishi 20-30 foizni tashkil etadi. Rossiyada o‘tkazilgan oxirgi 
tekshirishlar xulosasiga ko‘ra, mazkur holatni 26 foiz, deb topishdi. O‘zbekistonda 
olib borilgan ilmiy izlanishlar bu ko‘rsatkich yurtimizda 20-24 foiz ekanligini 
tasdiqladi. Bolalarda esa 10 foizgacha semizlik kasalligi aniqlandi. 
Semizlik metabolik va klinik holat bo‘lib, u o‘rta hayot va yashash muddatini, 
ya’ni umrni qisqartiradi. Bunday holatdagi ta’sir semizlik asoratlari, uning og‘ir 
turlari va qo‘shimcha kuzatiladigan o‘tkir va surunkali kasalliklarga bog‘liq. Semizlik 
diabet kasalligining o‘sish darajasi, yurak xurujiga chalingan bemorlarning soni 
tobora oshib borishiga ham sabab bo‘ladi. Shuningdek, semizlik qon-tomirlar tizimi 
kasalliklari kelib chiqishiga sabab bo‘ladi. Bularga arteroskleroz, yurak eshemik 
kasalligi, arterial gipertoniya, venoz qon almashishini etishmovchiligi kiradi. 

---