Oli\' va o•rta maxsus ta'lim vazirligi o•rta maxsus

Kuchli asos NaOH, KOH, LiOH, Mg(O H) ₂, C a(O H) ₂,

Ba(OH )₂ va kuchsiz kislota H ₂S , H NO ₂, H ₂SO ₃ , H ₂C O ₃, C H ₃COOH dan hosil bo'/gan tuzlar (C H₃COONa, K₂S. Na ₂C O₃ va h.k.) gidroli a uchraydi. Gidroliz natijasida eritmaning muhiti asosli, ya'ni [OH-J > [H+] bo'ladi:
Na ₂CO ₁ + H₂O Na HCO₃ + NaOH
Bu tenglamaning ion shakli:
2Na' + co + H2O Na·+ HCO +Na++ oH­
Tenglamaning ikkala tomonidagi bir xii ionlar qisqartirilgandan keyin:
CO'. + H₂O HCO₃ + OH-
Bu tenglamadan ko'rinib turibdiki, vodorod ionlari tuz ioni bilan bog'lanib. eritmada gidroksil ionlarining miqdori ortib keta­ di, ya'ni [OH-J > [H' J bo'ladi, natijada eritmaning muhiti ishqoriy
bo'lib qoladi.

2. 
   
   2
   Kuchsiz asos (Al(OH )₃, Cu(OH)2' Zn(O H) , Fe(O H) ₃ va h.k.) va kuchli kis/ota (HCI, HNO ₃, H ₂SO ₄ va h.k.) dan hosil bo'/gan tuz/ar (masalan, FeCl₃, C u( NO₃) ₂, C uSO₄ va h.k.) gid­
   

ro/izga uchraydi. Gidroliz natijasida eritmaning muhiti kislotali, ya'ni [H+l > IOH-1 bo'ladi. Masalan, CuC1₂ ning gidrolizi ikki bosqichda boradi:
Birinchi bosqich: CuC1₂ + H₂O CuOHCI + HCI
ion holda: Cu²+ + 2C1- + H₂O CuOH+ + c1- + H+ + c1-
lkkinchi bosqich: CuOHCI + H₂O HCl + Cu(O H) ₂
Odatdagi sharoitda faqat birinchi bosqich ama]ga oshadi. Chunki birinchi bosqich natijasida hosil bo'lgan vodorod ionlari ikkinchi bosqich muvozanatini chapga siljitib, uni amalga oshirmaydi. Eritma qizdirilganda ikkinchi bosqich amalga oshishi mum.kin.

2. 
   Kuchsiz asos va kuchsiz kislotadan hosil bo'/gan tuz/ar (ma­ salan, Fe(CH ₃COO)₃, CH ₃COONa , A1₂S ₃, ( N H₄) ₂CO ₃) gidro­ lizga tezroq va to'liqroq uchraydi. Masalan, ammoniy karbonat­ ning gidrolizlanish reaksiyasini ko'rib chiqaylik:
   

( N H₄) ₂CO₃ + H ₂O N H₄O H + N H₄HCO ₃

4
Bunda eritmaning muhiti kuchsiz asosli bo'ladi, [OH-J > [H+], chunki N H O H ning dissotsilanish darajasi ionlarining diswtsi­
lanish darajasidan kattadir. Ammoniy atsetat tuzining gidrolizla­ nishi:

yoki
C H₃COON H₄ + H ₂O C H ₃COO H + N H₄OH

Bu tenglamadan ko'rinadiki, tuz ionlari suvning H+ va OH­ ionlarini bog'lagan hamda kam ionlanuvchi C H₁COOH va N H₄O H hosil qilgan. Eritmaning muhiti neytral, ya'ni (H+l [OH-). Ayni

n 1
moddaning gidrolizlanishini kuchaytirish uchun: a) eritmani ko'p­ roq suyultirish; b) eritmaning temperaturasini oshirish kerak.