Olimpiada ishtirokchilari uchun o‘quv qo‘llanma Obidalar uz

olimpiada ishtirokchilari uchun o‘quv qo‘llanma
  
Obidalar.uz
 
59 
munosabati bilan Xiva shahridagi boshqa me‘moriy obidalar qatorida Sherg‗ozixon 
madrasasi ham ta‘mirlandi.
Madrasa Ichan qal‘a me‘moriy obidalari tarkibida YUNESKO tashkilotining 
Butun Jahon yodgorliklari ro‗yxatiga kiritilgan.
 
Muhammad Amin Inoq madrasasi 
Xiva shahrida, Ichan qal‘a markazida 
joylashgan Muhammad Amin Inoq madrasasi 
qo‗ng‗irotlar sulolasidan bo‗lgan Xiva xoni 
Muhammad Amin inoq tomonidan bunyod etilgan. 
Mardasa 
qurilishiga 
homiylik 
qilgan 
Muhammad Amin inoq (taxminan 1730-1790-
yillar) – Xiva xonligini idora qilgan va inoqlardan 
bo‗lgan qo‗ng‗irot sulolasi asoschisi. Muhammad 
Amin inoq 1761-yilda inoqlik lavozimiga 
ko‗tarilgan. Turkmanlarning yovmut va chovdur 
qabilalariga qarshi kurash olib borgan, lekin muvaffaqiyatsizlikka uchrab Buxoroga, 
Doniyolbiy otaliq yoniga ketgan. Xorazmni butunlay egallab olgan yovmutlar Xiva 
taxtiga G‗oyibxonning o‗g‗li Jahongirxonni ko‗targanlar. Uning davrida (1769-1770) 
besh qal‘a (Hazorasp, Xonqa, Urganch, Kat va Shohobod)da ocharchilik va vabo 
tarqalib o‗zbeklar Orol va Buxoroga ketganlar. 1770-yilda Muhammad Amin inoq 
Buxorodan qaytib kelib yovmutlarni Xorazmdan quvg‗in qilgan, taxtga 
Abulxayrxonning o‗g‗li Bo‗lakayxonni o‗tqazgan. Muhammad Amin inoq xon 
avlodidan bo‗lmagani uchun taxtga qo‗g‗irchoq xonlarni o‗tqazib, hokimiyatni ular 
nomidan boshqara boshlagan. Muhammad Amin inoq 20 yil mobaynida 13 marta Xiva 
xonini almashtirgan. Xorazmlik tarixchilar (Munis, Ogahiy, Bayoniy va boshqalar) 
Muhammad Amin inoq hukmronligi davri xususida ancha iliq fikr bildirganlar. Uning 
davrida Xiva shahrida Muhammad Amin Inoq madrasasi qurildi (1765), shaharning 
Nodirshoh bosqinida vayron bo‗lgan devori va darvozalari qayta tiklandi (1785), 
Xivaning Jome‘ masjidi qayta qurilib, uning yonida chiroyli minora qad ko‗targan 
(1789). 
Muhammar Amin Inoq madrasasi so‗nggi o‗rta asrlarda, 1765-yilda bunyod 
etilgan. 
Madrasani bunyod etishda har xil o‗lchamdagi g‗isht va toshlardan, loy, 
yog‗och, tunuka, sement, marmar, har xil qimmatbaho toshlar va shunga o‗xshash 
mahsulotlardan keng foydalanilgan. 
Me‘moriy obidaning umumiy ko‗rinishi haqida gapiradigan bo‗lsak, madrasa 
bosh tarzi maydonga qaragan. Janubiy peshtoqdan 3 gumbazli miyonsaroy orqali 
to‗g‗ri to‗rtburchak tarhli hovliga (25,4x24 m) kiriladi. Hovli atrofida bir qavatli 

---