Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti

 
Xulosa 
Shunday qilib, birja faoliyati mustaqil tijort faoliyati bo’lib, u ham foyda olish 
maqsadida faoliyat yuritadi. 
Birjalarni yaratish uzoq davom etadigan mashshaqqatli va qimmatga 
tushadigan ishdir. Odatdagi bu ish tashabbuskor kishilarni to’planishi, 
shakillanishidan boshlanadi va unga kirgan a’zolar keyinchalik birjani ta’sis 
etuvchilari bo’lib qoladi va birja rahbariyatiga kiradi. Ular bo’lajak birjaning 
qanday bo’lishi kerakligini belgilaydilar va uning faoliyati konsepsiyasini ishlab 
chiqadilar. Hozirgi yaratilayotgan birjalar aslini olganda universal birjalar 
hisoblanadi. Ularda turli-tuman tovarlar bilan savdo qilinadi. Faqat 
ixtisoslashtirilgan birjalar yahshi istiqbolga ega bo’ladi. Birjalarni yaratishda ularni 
ta’sis etuvchilar soni va tarkibini aniqlash masalasi xal qiluvchi ahamiyatga egadir. 
Yuqorida ko’rsatilgandek, birja turlicha xuquqiy statistikaga ega bo’lishi mumkin; 
yopiq yoki ochiq shakldagi aksionerlik jamiyati, aralash tarzdagi sherikchilik 
uyushmasi va xattoki davlat korxonasi bo’lishi mumkin. 
Birjalar yuridik hamda jismoniy shaxslar tomonidan ta’sis etilishi mumkin. 
O’zbekiston Respublikasi rahbarlik qiluvchi tashkilotlar kam tovar birjalarini ta’sis 
etish xuquqiga egadirlar. Birjalarni ta’sis etuvchilar soni qancha ko’p bo’lsa, 
ularning moliyaviy-moddiy ahvoli ham shuncha mustaqil bo’ladi, ular birjaga 
shuncha ko’p yordam ko’rsatishlari mumkin. Lekin birja rahbarlari sonini ko’p 
bo’lishi, unga rahbarlik qilishni murakkablashtiradi. Xar bir yaratish variantini 
insoniy va salbiy tomonlari ham bordir. Bularni hammasini avvaldan chamalab 
ko’rish kerak, o’zining aniq shart-sharoitlari bilan solishtirib eng yaxshi 
variantlarini tanlash lozim.