Oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot

1 chi variantda uchta kutilayotgan toʻlovdan har biri shunga mos boʻlgan ahamiyatlisi koʻpaytirilib, bu qaysiki 1 doll. obligatsiyani

nominali boʻyicha uning bahosini bildiradi. Keyin barcha natijalari summalashtiriladi:

• 
  1 chi yil kutilayotgan tushumni keltirilgan qiymati =100 doll*0,95=95 doll.
  
• 
  2 chi yil kutilayotgan tushumni keltirilgan qiymati
  

=100*0,88=88 doll.
-3 chi yil kutilayotgan tushumni keltirilgan qiymati = 100*0,80=80 doll.
Keltirilgan qiymatni summali hajmi =263 doll.
Shunday qilib, obligatsiyani qiymati 263 dollarni tashkil etdi.
2 chi variant: mazkur variant qaytarish mudatiga mos daromadlilik stavkasi boʻyicha har bir kutilayotgan toʻlovlarni diskontlash vositasi orqali aniq hisob-kitobni beradi.
-1-chi yil kutilayotgan tushumni keltirilgan qiymati
=100/1,0526=95 doll.
-2-chi yil kutilayotgan tushumni keltirilgan qiymati
=100/1,0660=88 doll.
-3-chi yil kutilayotgan tushumni keltirilgan qiymati
=100/1,0772=80 doll.
Keltirilgan qiymatni summali hajmi =263 doll.
Biroq jadvalda belgilangan oxirgi strokada 7,72 %li mazkur yillik foiz stavkada barcha kutilayotgan pul oqimi xatoli diskontlangan bo‘lardi. Agar bunday bo‘lganda edi, u holda uni qiymati 259 dollar bo‘lib, bu keltirilgan qiymat 4 dollarga kam bo‘lgan bo‘lardi.

n	i	PV	FV	PMT	Yakun-natija
3	7.72	?	0	100	PV=259 doll.

263 dollarga teng qiymatni olish uchun barcha uchala toʻlovlarni diskontlash uchun foydalansa boʻladigan yagona stavka mavjudmi? Ha barcha yagona yillik diskont stavkasi 6,88 % boʻladi.Bunga ishonish uchun quyidagini koʻramiz.

n	i	PV	FV	PMT	Yakun-natija
3	6.88	?	0	100	PV=263 doll.

Muammo shuki, 6,88 % li diskont stavkasi 3 yillik annuitet qiymatini baholash uchun to‘g‘ri keladi.Bundan biz qimmatli qogʻozlarni qiymati 263 dollar ekanligi ma’lum bo‘ldi. Bundan tashqari i ni topish uchun ham keltirilgan qiymatni mazkur formulasidan foydalaniladi

N	i	PV	FV	PMT	Yakun-natija
3	0	-263	0	100	i=6.88% .

Maqsad, keltirilgan qiymatni mohiyatini ochib berishdir. Yagona diskont stavkasi va ma’lumotlar orqali qiymatni 3 yillik annuitetini baholashni to‘g‘ri usuli mavjud ekan.
Demak, agar daromadlilik parallel tik osiga nisbatan egri boʻlsa, u holda fiksirlangan oqimli pul toʻlovlarga ega qimmatli qogʻoz va shartnomalar qiymatini baholash uchun quyidagicha baholanadi: da- romadlilik stavkasi boʻyicha kutilayotgan har bir toʻlov diskontlanish zarur, shunday kuponsiz obligatsiyalar qaytarish muddatiga mos kelishi keyin olingan natijalar summalashtiriladi.