Oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot

Moliyaviy rejalashtirish axamiyati

Moliyaviy rejalashtirishning ajralmas qismi bu boshqaruv funksiyalaridan biridir.⁶⁵ Bu tashkilotning barcha iqtisodiy faoliyatini rejalashtirish bilan chambarchas bogʻliq. Bozor iqtisodiyoti sharoitida rejalashtirishning oʻrni nafaqat pasaymaydi, balki koʻp marta oshadi. Rejalashtirishning maqsadga muvofiqligini tasdiqlovchi ishonchli dalil

• 
  bu amaliyotidan ma’lumki xorijiy tijorat kompaniyalarning biznes- rejalar hamma joyda va doimiy ravishda ishlab chiqishdan iborat.
  

Biznes-rejasiz nafaqat yirik, balki nisbatan kichik korxonani ham samarali boshqarish mumkin emas. Usiz har qanday tashkilotning kelajagi noaniq va oldindan aytib boʻlmaydi.Shuning uchun menej- ment xodimlari biznes-reja tuzishlari kerak. Biznes-reja - bu tijorat tashkiloti kelajagining asosiy jihatlarini tavsiflovchi, u duch kelishi mumkin boʻlgan barcha xatarlarni tahlil qiladigan, yuzaga kelishi mumkin boʻlgan muammolarni hal qilish yoʻllarini belgilaydigan va oxir-oqibat savolga javob beradigan hujjatdir, bunga:
- bu loyihaga umuman sarmoya kiritishga arziydimi va bu xarajatlarni qoplaydigan daromad keltiradimi degan ma’no yotadi.
Odatda biznes-reja quyidagi boʻlimlarni oʻz ichiga oladi:

• 
  umumiy nuqta (xulosa);
  
• 
  tashkilot (korxona) tavsifi;
  
• 
  mahsulotlar (tovarlar, ishlar, xizmatlar) tavsifi;
  
• 
  bozor tahlili; • ishlab chiqarish rejasi;
  
• 
  savdo rejasi (marketing faoliyati);
  
• 
  moliyaviy reja;
  
• 
  loyihaning sezgirligini tahlil qilish;
  
• 
  atrof-muhit va me’yoriy ma’lumotlar;
  
• 
  ilovalar.
  

Shunday qilib, moliyaviy reja biznes-rejaning eng muhim qismidir, uni aniq investitsiya loyihalari va dasturlarini asoslash uchun ham, tashkilotning barcha joriy va strategik faoliyatini boshqarish uchun ham tuzish mumkin.
Moliyaviy rejani alohida koʻrsatkichlar uchun vazifa, shuningdek, tashkilotning rivojlanish koʻrsatkichlari uchun buning uchun mavjud





⁶⁵ https://center-yf.ru/data/economy/znachenie-finansovogo-planirovaniya.php
moliyaviy resurslar bilan bogʻliqligini ta’minlovchi moliyaviy hujjat sifatida qarash mumkin.
Moliyaviy rejalashtirish biznesni rejalashtirishning ajralmas qismi sifatida, bir tomondan, moliya sohasidagi notoʻgʻri harakatlarning oldini olishga, boshqa tomondan, zaxiralarni aniqlashga va foyda- lanilmagan imkoniyatlarni safarbar qilishga qaratilgan.
Biznes-rejaga ega boʻlish, tashkilotga tashqi sarmoyadorlar tomonidan moliyaviy yordam berish toʻgʻrisida qaror qabul qilishda muhim omil hisoblanadi.
Tashkilotda moliyaviy rejalashtirishning asosiy vazifalari:

• 
  korxona faoliyati uchun zarur moliyaviy resurslar bilan ta’minlash;
  
• 
  samarali kapital qoʻyilmalar usullarini aniqlash, ulardan oqilona foydalanish darajasini baholash;
  
• 
  mablagʻlardan tejamli foydalanish hisobiga foydani koʻpaytirish uchun xoʻjalik ichidagi zaxiralarni aniqlash;
  
• 
  budjet, budjetdan tashqari fondlar, banklar va kontragentlar bilan oqilona moliyaviy munosabatlarni oʻrnatish;
  
• 
  aksiyadorlar va boshqa investorlarning manfaatlariga rioya qilish;
  
• 
  tashkilotning moliyaviy holati, toʻlov qobiliyati va kreditga layoqati ustidan nazorat.
  

Tashkilot uchun moliyaviy rejalashtirishning ahamiyati shundaki,
u:

• 
  aniq moliyaviy koʻrsatkichlar koʻrinishida ishlab chiqilgan
  

strategik maqsadlarni oʻzida mujassam etadi;

• 
  ishlab chiqarish rejasida belgilangan rivojlanishning iqtisodiy nisbati uchun moliyaviy resurslarni taqdim etadi;
  
• 
  moliyaviy loyihalarning hayotiyligini aniqlash imkoniyatlarini beradi;
  
• 
  tashqi investorlardan moliyaviy koʻmak olish vositasi boʻlib xizmat qiladi.
  

Moliyaviy rejalashtirish korxonaning marketing, ishlab chiqarish va boshqa rejalari bilan chambarchas bogʻliq va unga tayanadi, korxonaning vazifasi va umumiy strategiyasiga boʻysunadi.
Shuni ta’kidlash kerakki, ishlab chiqarish va marketing yechimlari ishlab chiqilmaguncha, hech qanday moliyaviy prognozlar amaliy ahamiyatga ega boʻlmaydi.
Bundan tashqari, belgilangan marketing maqsadlariga erishib boʻlmaydigan boʻlsa, maqsadli moliyaviy koʻrsatkichlarga erishish shartlari korxona uchun uzoq muddatli istiqbolda foydasiz boʻlsa, moliyaviy rejalar haqiqiy emas boʻladi.
Korxonada moliyaviy rejalashtirish bu uning barcha daromadlari va tushumlarini, shuningdek pul sarflash yoʻnalishlarini rejalash- tirishdir. Bozor iqtisodiyoti sharoitida moliya rolining oshishi asosan korxonadagi moliyaviy rejalashtirish darajasi bilan belgilanadi, chunki boshqa biron bir rejalashtirish turi iqtisodiy agentlik uchun bunday global, umumlashtiruvchi ahamiyatga ega boʻlolmaydi. Aynan moliyaviy rejalashtirish kompaniyaning pul munosabatlarining barcha jihatlarini istisnosiz qamrab oladi.
Moliyaviy rejalashtirish birinchi navbatda korxonaning ishlab chiqarish faoliyati bilan bogʻliq va uni tegishli moliyaviy manbalar bilan ta’minlashga qaratilgan.
Bu ichki zaxiralarni aniqlash va iqtisodiyot rejimini saqlashga qaratilgan. Moliyaviy rejalashtirishning ahamiyatini yanada bilish shundaki, u barcha xarajatlar koʻrsatkichlarini, mahsulot ishlab chiqa- rish va sotish jarayonini, tejash mexanizmini, korxonaning xarajatlari va majburiyatlarini bir-biriga bogʻlaydi.
Bozor munosabatlariga oʻtish sharoitida korxonalarning toʻliq mustaqilligi, moliyaviy rejalar pul resurslaridan foydalanish, qarz mablagʻlarini jalb qilish va ishlab chiqarishni rivojlantirish strategiyasi va taktikasini aks ettiradi.