Oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi toshkent davlat iqtisodiyot

Moliyaviy reja quyidagi savollarga javob beradi:

• 
  Ushbu rejalashtirish davrida qanday daromad va tushumlar kutilmoqda?
  
• 
  Qanday xarajatlar va ajratmalar kutilmoqda?
  
• 
  Agar kerak boʻlsa, korxona daromadlari va xarajatlarini qanday qilib muvozanatlash mumkin?
  

Shubha yoʻqki, ushbu koʻrsatmalarsiz korxona samarali ishlay olmaydi, chunki kelgusi davr uchun uning maqsadlari va vazifalari aynan ularda shakllangan.
Shunday qilib, korxonada moliyaviy rejalashtirishning roli va ahamiyati shundaki, u quyidagi vazifalarni hal qilishga moʻljallangan:

• 
  ishlab chiqarish va xoʻjalik faoliyati uchun moliyaviy resurslar bilan ta’minlash;
  
• 
  pul mablagʻlarini tejashni shakllantirish;
  
• 
  budjet, fondlar va banklar bilan moliyaviy munosabatlarning spetsifikatsiyasi;
  
• 
  oʻzini oʻzi moliyalashtirish va oʻzini oʻzi ta’minlash tamoyillari boʻyicha rejalashtirilgan daromadlar va xarajatlarning haqiqiy muvozanatini ta’minlash;
  
• 
  korxonaning moliyaviy holati, likvidligi va toʻlov qobiliyatini nazorat qilish.
  

Taktik jihatdan moliyaviy rejalashtirish operativ moliyaviy ishlarga, korxonaning favqulodda majburiyatlarini bajarishga, ish haqi va yetkazib beruvchilar bilan hisob-kitoblarni ta’minlashga, qarzdor- liklarga yoʻl qoʻymaslikka, iqtisodiy tashkilotning likvidligi, toʻlov qobiliyati va kreditga layoqatlilik darajasini saqlab turishga qaratilgan boʻladi.
Korxonada moliyaviy rejalashtirish quyidagilarni oʻz ichiga oladi:

1. 
   yillik moliyaviy rejalashtirish;
   
2. 
   operatsion moliyaviy rejalashtirish.
   

Moliyaviy rejalashtirishga qaratilgan boshqaruv faoliyati turi harakatlanish oʻrtasidagi muvozanatga erishish,korxonaning
tender va moddiy resurslari, toʻlov qobiliyati, likvidlik va oʻsish, aktivlarning rentabelligi, kapital va sotish,sotishni oʻz ichiga oladi.
Oʻzini oqlash uchun moliyaviy tizimni tashkil etish zarurati kor- xonada rejalashtirish turli mualliflarning pozitsiyalarini koʻrib chiqamiz.
Bondarenko T.G., Soltaxanov A.U. rejalashtirish boshqarish funksiyalariga kiritilgan qaysi birovning faoliyatini tasavvur qilib boʻlmaydigan ishlaydigan tashkilotdir⁶⁶ deb yozib ketgan.
Bunga ehtiyoj rejalar tuzish va ularning mumkin boʻlgan taxmin qilish, tuzatishlar qisman yoʻq koʻplab sabablarga belgilanadi,

• 
  kelajakdagi oʻzgaruvchanlikni baholay olmaslik oʻzgarishlar;
  
• 
  har xil rejalar orasidagi bogʻlanishning mavjudligi;
  

⁶⁶Полтева Т.В, Kирюшкина А. Н. K вопросу о содержании понятий «финансовое планирование» Толяттинский
-tashkilot faoliyatining oʻziga xos yoʻnalishlari va ular masalan, turli yetkazib beruvchilar va mijozlar bilan juftlashish qarz boʻyicha ishlash nuqtai nazaridan;

• 
  majburiyat boʻyicha talablar:
  

-iqtisodiy oqibatlarni sezilarli darajada optimallashtirish rejalash- tirilgan rejani oʻzgartirish nuqtai nazaridan qabul qilingan qarorlar koʻrsatkichlari;

• 
  butun boshlab moliyaviy ma’lum muddat ichida moliyaviy (shu jumladan pul) manbalar nol xavf hajmni ololmaslik.
  

Shunday qilib, Bondarenko T.G., Soltaxanov A.U. ichki moliya- viy rejalashtirish zarurligi sharoitlarda xatarlarni kamaytirish zarurati bilan me’yorlashtirish,bozor muhitining oldindan aytib boʻlmaydigan- ligi⁶⁷, korxona maqsadlariga erishishning optimal usullari, cheklangan sharoitda firma resurslari, ta’minlash zarurati, boʻlinmalarning tartibli va yaxshi muvofiqlashtirilgan ishi eng koʻp qidirish, boshqaruv sifatini oshirish uchun korxonalarni bogʻlashdir.
Mualliflar Okolelova E.Yu., Ryabinina V.S. moliyaviy rejalash- tirishning butun ahamiyatini⁶⁸ qabul qilish quyidagicha:

• 
  ma’lum koʻrsatkichlar shaklida strategik maqsadlarni amalga oshirish;
  
• 
  mavjud resurslarni mavjud rivojlanishni rejadagi iqtisodiy nisbatlarda kafolatlaydi;
  
• 
  raqobat muhitidagi tadbirlarda korxona hayotiyligini oʻrnatishga yordam beradi;
  
• 
  investitsiya yordamini oladiganlar vositaning funksiyalarini oʻz ichiga oladi;
  
• 
  tashqi investorlarning koʻmagida moliyaviy yordam olish uchun vosita boʻlib xizmat qiladi .
  

Shunday qilib, rejalashtirish - bu aniq hujjatlarni ishlab chiqish, moliyaviy ajratish jarayonini tavsiflovchi politsiyachilar, boyqushlar, moddiy va mehnat resurslari moliyaviy jarayonning natijasidir.
Shubhasiz ma’lumotlarning toʻliqligi va ishonchliligidan "kira- verishda" moliyaviy rejalashtirish jarayonida bogʻliq boʻladi va organ





⁶⁷ Полтева Т.В, Kирюшкина А. Н. K вопросу о содержании понятий «финансовое планирование» Толяттинский государственнqй университет. 26.12.2017
⁶⁸ Полтева Т.В, Kирюшкина А. Н. K вопросу о содержании понятий «финансовое планирование» Толяттинский
tomonidan olingan iqtisodiy olingan prognoz natijasi - korxonaning umumiy farovonligini bildiradi.

4.