Ontogenez psihologiyasi fanining predmeti, muommolari va tatqiqot metodlari

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA‘LIMI VAZIRLIGI
ABDULLA AVLONIY NOMIDAGI PEDAGOGLARNI KASBIY RIVOJLANTIRISH VA YANGI METODIKALARGA O‘RGATISH MILLIY-TADQIQOT INSTITUTI

PSIXOLOGIYA YO‘NALISHI

ONTOGENEZ PSIHOLOGIYASI FANINING PREDMETI, MUOMMOLARI VA TATQIQOT METODLARI
mavzusidagi

BITIRUV MALAKAVIY ISH

Bajardi: Sayidmuradova G.M.

Rahbar: Nazirova D.

TOSHKENT-2023

MUNDARIJA

KIRISH…………………………………………………………………………				2
BIRINCHI BOB. ONTOGENEZ PSIXOLOGIYASI FANINING VAZIFALARI VA TADQIQOT METODLARI…...............………………...				5
§1.1		Ontogenez psixologiyasi fanining vazifalari va ahamiyati………….…....		17
§1.2		Ontogenez psixologiyasi fanining printsiplari va ilmiy tadqiqot metodlari..		22
§1.3		Ontogenez davrlarining tabaqalanishi......................…................................		25
IKKINCHI BOB. MAKTAB YOSHIDAGI O'QUVCHILARNING PSIXOLOGIK XUSUSIYATLARI				57
§2.1		Kichik maktab yoshidagi o'quvchilarning psixologik xususiyatlari…........		26
	§2.11		Boshlang'ich maktab yoshidagi yangi psixologik shakllanishlar.…....	26
	§2.12		Kichik yoshdagi o'quvchilarning aqliy rivojlanishining xususiyatlari	35
	§2.13.		Maktabga kirganida sodir bo'ladigan bolaning shaxsiyati o'zgarishi	37
	§2.14.		Kichik yoshdagi o'quvchilarning anatomik va fiziologik xususiyatlari	40
	§2.15.		Birinchi sinf o'quvchilari duch keladigan qiyinchiliklarning asosiy turlari…………………………………………………………………	44
	§2.16.		Yosh o'quvchilarda kognitiv jarayonlarni rivojlantirish……………..	47
§2.2		O'smir psixasini rivojlanish xususiyatlari…………………………………		57
	§2.21		Rivojlanishning ijtimoiy holati………………………………………	58
	§2.22		O'smirdagi fiziologik va psixologik o'zgarishlar…………………….	61
	§2.23		O'smirlik davri inqirozi.	64
XULOSALAR…………………………………………………………………..				65
ADABIYOTLAR RO'YXATI.......................................………………………..				71

KIRISH
Psixik rivojlanish ilmi XIX - asr oxirida qiyosiy psixologiyaning bir tarmogʻi sifatida vujudga kelgan. Psixika - insonning tashqi, ob'ektiv olam bilan o'zaro munosabati, uning faol aks etishi jarayonida vujudga keladigan ichki, sub'ektiv dunyo. Psixikaning rivojlanishi, eng avvalo, psixik jarayonlarning vaqt o'tishi bilan muntazam o'zgarishi bo'lib, ularning miqdoriy, sifat va tarkibiy o'zgarishlarida ifodalanadi.
Psixikaning rivojlanish tarixining ikki yo'li mavjud: filogenez va antogenez. "Filogeniya" va "ontogenez" so'zlari 1866 yilda kiritilgan nemis tabiatshunos va faylasufi Ernst Gekkel, Charlz Darvinning ishidan juda ilhomlangan va nemis erlarida ingliz tabiatshunosining ishini ommalashtirgan.
Filogeniya so'zi turning tarixiy va umumiy rivojlanishini tavsiflash uchun ishlatilgan, ya'ni vaqt o'tishi bilan turning qanday o'zgarganligi va uni evolyutsiya daraxti tarkibidagi boshqa turlar bilan qanday bog'lash mumkinligi.
Organizmning individual rivojlanishi yoki ontogenez - bu organizm paydo bo'lgan paytdan to o'limigacha bo'lgan ketma-ket morfologik, fiziologik va biokimyoviy o'zgarishlar majmuidir. Ontogenezda organizm tomonidan ota-onadan olingan irsiy ma'lumotlarning amalga oshirilishi sodir bo'ladi.
Ontogenezda ikkita asosiy davr ajratiladi: embrion va postembrional. Embrion davrida hayvonlarda embrion shakllanadi, unda asosiy organ tizimlari yotqiziladi. Postembrional davrda shakllanish jarayonlari tugallanadi, balog'atga yetish, ko'payish, qarish va o'lim sodir bo'ladi.