O’quv – uslubiy majmua mualliflar: dots. Qobilov S. S. Ass. Nurmamatov M. Q. Ass. Abdirofiyev N. A. Samarqand – 2020

Ekran -disiliy qismini va unda foydalanuvchi uchun malumot joylashtiriladi. 
Panel –malumotlarning aniq bir usul yoddamida ekranda chiqarilisi.Standar 5 
xil panel turlarini (menyo’, kiritish, informasion, ro’yxat va ilovalarni aniqlash ) 
qullaydi.Panelni hosil qilishda uni 3 ta qismga ajratish mumkin: harakat meyo’si, 
panel tanasi va funksional kilavisha sohasi. 
Muloqatning olib borilishi quyidagi qadamlardan tashkil qilinadi. 
a) Bir qadam oldongi (malumotni kiritish). 
b) Bir qadam orqaga (harakatni to’xtatish) 
d) Ilovaning aniq bir nuqtasiga qaytish(funksiyadan chiqish) 
e) Operatsion sistema muhitiga qaytish (ilovadan chiqish). 
 Ekran formasi -interfeysning asosiy visual (ko’rinishli) elementi. Element-
lardan maydon, knopka bilan maxsus funksiya (programma matni) bog’lanadi va 
uni ssienariy deymiz.
Bu va boshqa elementlarni tashkil qilish va boshqarish uchun maxsus interfeys 
programmalari ishlatiladi. Asosiy programmalarni ko’rib chiqamiz [6].
Menyu menejeri menyu daraxti bo’ylab harakatni boshqaradi va menyu sa-
tridagi programmani ishga yurgizadi. 
Menyu taxrirlovchisining bajaradigan ishlari to’plami: 

menyuning yangi oynasini hosil qilish va daraxtga qo’shish; 

---

28 

sarlavha va uning nomini aniqlash; 

daraxtdan menyu punktini chiqarish; 

menyu punktiga programmani bog’lash; 

har bir oyna uchun yordamchi qism sistema (Help) ni tashkil qilish. 
Menyu monitori. Ma’lumotlarni qayta ishlovchi programmalarga uzatadi va 
natijalarni chiqaradi. 
Mavjud programmalash muhitlari va tizimlarini tahlil qilsak yuqorida keltiril-
gan usul, vosita va mexanizmlar Delphi va Visual Basic integrallashgan muhitlarda 
boshqalarga nisbatan ko’proq ishlatiladi.