O‘quv-uslubiy majmua Namangan davlat universiteti kengashining 2021-y. "27"

ruknlar tayanch rukn bo’lib xizmat qiladi: dastlab birinchi ruknni uch bo’g’inli qilib 
belgilaymiz, so’ng to’rt bo’g’in tashlab (chunki bunday misralarda ikkinchi rukn 
har doim to’rt bo’g’inli bo’ladi), uchinchi rukn uchun ham uch bo’g’in ajratamiz. 
Agar uchinchi rukndagi bo’g’inlar birinchi rukn bilan bir xil bo’lsa, demak, misra 
ruknlarga to’g’ri ajratilgan. To’g’riligining yana bir isboti shuki, bu holda ikkinchi va 
to’rtinchi ruknlar ham bir xil bo’ladi. Masalan: 
Fas–li nav //–ba–ho:–r^o’l–di: //ke:–ti–bon //zi–mis–ton–lar, 
Do’s–t.–lar, //g’a–ni:–mat–dur //say–r^e–ting //gu–lis–ton–lar. 
– V – // V – – – // – V –  // V – – – 
Yoki: 
Hij–ron o’ //–qi–din jis–mi: //ko’p yo:–ra // e–kan men–dek, 
Kuy–gan ji //–ga–ri: bag’–ri: // sad–po:–ra // e–kan men–dek. 
– – V // V – – – //  – – V // V – – – 
Boshqa baytda esa ruknlar shu tartibda ajratilganda, birinchi va uchinchi 
ruknlar bir xil bo’lmasligi mumkin: Masalan: 
Sen–san se //–va–rim, xo:–h. // i–non, xo:– // h. i–non–ma:, 
Qon–dur ji //–ga–rim, xo:–h. // i–non, xo: //– h. i–non–ma:. 
 – – V // V – – V // V – –  // V V – – 
Agar uchinchi rukn birinchi rukn bilan bir xil bo’lmasa, uchinchi ruknni to’rt 
bo’g’inli qilish lozim. Bu holda uchinchi rukn ikkinchi rukn bilan bir xil bo’ladi:
Sen–san se //–va–rim, xo:–h. // i–non, xo:–h. // i–non–ma:, 
Qon–dur ji //–ga–rim, xo:–h. // i–non, xo:–h. // i–non–ma:. 
– – V // V – – V // V – – V // V – – 
Ba’zan uchinchi ruknni to’rt bo’g’inli qilganda ham, ruknlar bir-biriga 
o’xshamasligi, jumladan, ikkinchi va uchinchi ruknlar bir xil bo’lmasligi mumkin. 
Masalan: 
Qa–ro ko’– //zum, ke–lu mar //–dum–li–g’^em–di // fan qil–g’il, 
Ko’–zum qa //–ro:–si–da mar //–dum ki–bi: va //–tan qil–g’il. 

---