O’quv yili uchun ~ 1 ~

 
 

---

2022-2023-O’QUV YILI UCHUN 
~ 11 ~ 
 
MAVZUGA DOIR MASALALAR ISHLASH 
 
1-masala 
Quyidagi DNK ketma-ketligiga mos bo‘lgan RNK ketma-ketligini aniqlang.
(GSAGTGSTA) 
Yechilishi: 
Javob: SGUSASGAU 
2-masala.
DNK molekulasining tarkibida 10 ta sitozin bor. Shu molekula tarkibida nechta
guanin bo‘ladi? 
Javob: DNK tarkibida komplementar nukleotidlar soni o‘zaro teng bo‘ladi, ya‘ni 10
ta sitozinga 10
guanin to‘g‘ri keladi. 
3-masala.
DNK molekulasining tarkibida 24 ta timin bor. Timin nukleotidi umumiy 
nukleotidlarning
25 % tashkil etadi. DNK molekulasining tarkibidagi barcha nukleotidlarning umumiy 
sonini (a) va sitozin
sonini (b) toping? 
Yechilishi: 
DNK: 1-zanjir: G – S – A – G – T – G – S – T
2-zanjir: S – G – T – S – A – S – G – A
RNK: G – S – A – G – U – G – S – U
Agar T soni 24 ta (25 %) bo‘lsa, demak A soni ham 24 ta (25 %) bo‘ladi. Ikkalasi 
qo‘shilib, 50 % ni
tashkil qiladi. Ko‘rinib turibdiki, G va S ham birgalikda 50 %. Ya‘ni, 24 ta (25 %) G va 24 
ta (25 %) S.
A T G S Jami: 
24 24 24 24 96 
25 % 25 % 25 % 25 % 100 % 
Javob: umumiy nukleotidlar 96 ta, sitozin (S) 24 ta 
4-masala.
DNK molekulasining tarkibida 3466 ta adenin bor. Adenin nukleotidi umumiy
nukleotidlarning 20 % tashkil etadi. DNK molekulasining tarkibida barcha 
nukleotidlarning umumiy sonini
toping? 
Yechilishi: 

---

2022-2023-O’QUV YILI UCHUN 
~ 12 ~ 
 
1-usul. 
1) 20 % A + 20 % T = 40 % A va T ya‘ni, 3465 (A) + 3465 (T) = 6930 ta A va T. 
2) 40 % → 6930 ta;
100 % → x ta; ushbu proporsiyadan kelib chiqib, x = 100 ∙ 6930 : 40 = 17326 ta. 
3) 17326 – 6930 = 10396 ta G va S. 
2-usul. 
20 % → 3465 ta
100 % → x ta x= 100 ∙ 3465 : 20 = 17326 ta 
Javob: umumiy nukleotidlar soni 17326 ta. 
5-masala.
Maʼlum sharoitda 81,6 nm uzunlikdagi DNK malekulasi BamHI restiriktaza fermenti 
taʼsirida ABCD boʼlaklarga boʼlindi. Hosil boʼlgan barcha DNK malekulasidagi vodorod 
bogʼlar soni dastlabki vodorod bogʼlar sonidan 5% ga kam boʼlsa, hosil boʼlgan barcha 
DNK malekulasidagi A-T orasidagi vodorod bogʼlar sonini toping. 
A) 240 B) 228 C) 360 D) 342 
Yechimi����� 
1) 81,6/0, 34=240 
2) A/B/C/D boʻlakka boʻlsa demak 3 yeridan kesgan 
BamHl kesadigan nukleotidlar izchilligi quyidagicha edi
⬇
. GʼGATSS.
. SSTAGʼG.
Demak 1 marta kesgsnda 10 ta H bogʻ uzuladi.
3 martada 30 ta shu 30 ta bogʻ uzulsa 5% kamayipti 
3) 5%---------30ta H bogʻ 
100%------x=600 ta
4) / 2x + 3y = 600 
. \ 2x + 2y = 480 
. y=120. x=120