Organik kimyoni endi boshlaganlar uchun maslahatlar

C₆H₁₂ C₆H₆ + 3H₂


44 | Alkenlarning oksidlanish reaksiyasi (Vagner reaksiyasi)
Alkenlar molekulasidagi qo`shbog` hisobiga oksidlanish reaskiyasiga oson kirishadi. Etilen kaliy permanganat ta`sirida neytral muhitda oksidlanganda ikki atomli spirt-etilenglikol hosil bo`ladi:
3C_nH_2n + 2KMnO₄ + 4H₂O → 3C_nH_2n(OH)₂ + 2MnO₂ + 2KOH
3CH₂=CH₂ + 2KMnO₄ + 4H₂O → 3CH₂ – CH₂ + 2MnO₂↓ + 2KOH
| | qora
OH OH
45 | Alkenlarning polimerlanish reaksiyasi
Etilen va propilen polimerlanish reaskiyalariga kirishadi. Polimerlanish – bu bir xil molekulalarning o`zaro birikib, yirik molekula polimerni hosil qilish reaksiyasidir. Etilenning polimerlanishini quyidagicha yozish mumkin:
nCH₂=CH₂→ (–CH₂ – CH₂– )_n
monomer polimer
n – polimerlanish darajasi. Bu yerda etilen monomer, polietilen polimer hisoblanadi.


46 | Benzol yadrosining orientatsiya qoidasi(o`rin olish reaksiyalari)
Yon zanjirdagi alkil radikallari elektron zichlikni benzol tomon siljitishi tufayli, halqadagi elektron bulutlarning bir tekis taqsimlanishi buziladi va 2,4,6-holatdagi uglerod atomlarida elektron zichliklari ortadi, bu o`z navbatida ular bilan bog`langan vodorod atomlarini qo`zg`aluvchan bo`lib qolishiga olib keladi, shu sababli ular almashinishga moyil bo`lib qoladi.


47 | Arenlarni kaliy permanganatning kislotali eritmasi ishtirokida oksidlash
Benzol oksidlanishga ancha chidamli. Undan farq qilib, benzol gomologlari ancha oson oksidlanish reaksiyasiga kirishadi. Benzol gomologlariga kuchli oksidlovchilar ta`sir ettirilganda (KMnO₄) faqat yon zanjir oksidlanadi. O
5C₆H₅ – CH₃ + 6 KMnO₄ + 9H₂SO₄ → 5C₆H₅ – C + 6MnSO₄ + 3K₂SO₄ + 14H₂O
OH