"Orlan-10" uchuvchisiz uchish apparatining taktik-texnik ko‘rsatgichlari bo‘yicha

 
Meteorologik sharoitlar 
− ruxsat etilgan tashqi havo tempraturasining diapazoni –30
o
S dan +40
o
S 
gacha; 
− yerdagi shamol tezligi 10 m/s dan ko‘p emas; 
− Havo tempraturasi +35° bo‘lganda havoning nisbiy namligi 98%; 
− bulutlilik darajasi – chegaralanmagan; 
− yog‘ingarchilik – soatiga 0,5 mmgacha jadallik bilan qor yog‘ishi yoki 
soatiga 4 mmgacha jadallik bilan yomg‘ir yog‘ishi; 
− ruxsat etilmaydi – bo‘ron, quyi bo‘ron, qum to‘foni, qattiq shamol, do‘l, 
momaqardiroq, jala, qattiq yomg‘ir, UUA yo‘nalishi hududida quchli 
to‘planuvchi bulutlar mavjud bo‘lganda; 
− 
yo‘l qo‘yib bo‘lmaydigan xato – parvoz mobaynida UUA yuzasi muz bilan 
qoplash holatlari paydo bo‘lsa.

---

7 
1.5. UUA konstruksiyasi 
UUA konstruksiyasi – monoplan, kompozit materiallardan tayyorlangan, 
UUA yuzasida joylashtirilgan qanotlar va klassik chizma asosida qotirilgan
(2-rasm). 
UUAni qismlarga bo‘lish uchun uni texnologik tarzda alohida elementlarga 
ajratish mumkin. UUA konstruksiyasining asosiy elementlari quyidagilar: 
− «1» – fyuzelyaj (old qismi); 
− «5» – fyuzelyaj (orqa (dum) qismi); 
− «4» – sentroplan (markaziy qanot); 
− «2» – chap qanot qismi; 
− «3» – o‘ng qanot qismi; 
− «8» – stabilizator. 
Fyuzelyajning (old qism) kapot ostida joylashgan. Kapot quch qurilmasi 
(dvigatel) elementlarini tashqi atmosfera va mexanik ta’sirdan asraydi. Shuning 
bilan birga, kapotda mavjud teshiglar bir vaqtning o‘zida dvigatel silindrini qizib 
ketishining oldini olish uchun uni kirayotgan havo oqimi bilan sovutadi, kapot osti 
ventilyatsiyasini va portlagan gazlar chiqarilishini ta’minlaydi. Kapot 9 ta boltlar 
bilan mator shpangoutiga va 2 ta boltlar bilan akkumulator batareyasi konteyneriga 
qotirilgan (3-rasm). 
Fyuzelyaj (old qism)ning o‘rta qismida germetik konteynerda AKB, 
parashyut bo‘lmasida qo‘nish tizimi va bak bilan birga yoqilg‘i tizimi joylashgan. 
Parashyut bo‘lmasining qopqog‘i 3 ta shtir yordamida qotiriladi, ulardan 2 tasi 
qopqog‘ orqa qismida va bir donasi old qismida parashyut bo‘lmasini ishga 
1 - fyuzelyaj old qismi, 2 – chip qanot qismi, 3 – o‘ng qanot qismi, 4 – marqaziy qanot 
(sentroplan), 5 - fyuzelyaj orqa qismi, 6 - xomut, 7 – vertikal dum qanoti (kil), 8 - stabilizator. 
3 
4 
7 
5 
8 
1 
2 
6 
2-rasm. UUA konstruksiyasi 

---

8 
keltirish uchun servoprivod yordamida ochish va yopish vazifasini bajaruvchi qulf 
tilchasi vazifasini bajaradi. O‘rta qismning yuqori yuzasi qanotlarni qotirish, elektr 
kommunikatsiyalarni va havo bosimini o‘lchash moslamasiga havo trupkasini 
ulash uchun mo‘ljallangan. Fyuzelyaj (old kism)ning orqa qismida barcha turdagi 
foydali yuklama va avtomatik boshqarish tizimi joylashgan. Texnik xizmat 
ko‘rsatish foydali yuklama bo‘lmasining qopqog‘i oldingan xolda hamda orqa 
balka ulanadigan joydan amalga oshirilishi mumkin. Qopqog‘ 6 ta bolt bilan 
fyuzelyajga qotirilgan (4-rasm). 
Orqa fyuzelyaj old fyuzelyaj bilan konus simon aylana kotiriluvchi va 
qulflovchi xomut yordamida ulanadi. Old va orqa qismlarni ulashda 2 silindrik 
shtir ular uchun ajratilgan teshikchalarga kirish orqali amalga oshiriladi. 
1 
2 
3 
4 
5 
1 - kapot,
2 – kapot qotirish boltlari,
3 – akkumulator batareyasi konteyneri,
4 – kuch qurilmasi (dvigatel),
5 – havo kirituvchi teshiklar. 
3-rasm. Fyuzelyaj (old qism)ning old qismi
1 - fyuzelyaj (old qism), 2 – foydali yuklama joylashgan bo‘lma, 3 – foydali yuklama bo‘lmasi 
qopqog‘ining boltlari, 4 - akkumulator batareyasi konteyneri, 5 - parashyut bo‘lmasining 
qopqog‘i, 6 – foydali yuklama joylashgan bo‘lmasining qopqog‘i, 7 – qanotlar o‘rnatish yuzasi. 
2 
1 
4 
5 
6 
3 
7 
4-rasm - Fyuzelyaj (old qism) 

---

9 
Orqa (dum) qismida joylashgan: 
− «7» – GPS/Glonass suniy yo‘ldoy navigatsiya tizimi; 
− «8» – bort komanda-telemetriya radiochizig‘i modulining antena-fider tizimi; 
− «2, 3» – vertikal dum qanoti yo‘nalish ruli bilan birga; 
− «4» –stabilizatorni qotirish nuqtalari; 
− «9» – yo‘nalish rulining servoprivodi. 
Fyuzelyaj (orqa (dum) qismi 6-rasmda qo‘rsatilgan. 
1 - fyuzelyaj 
(old 
qism), 
2 - fyuzelyaj (orqa (dum) kismi), 
3 - xomut, 4 – tortiluvchi qulf, 5 –
orqa 
(dum) 
qismidagi 
yo‘naltiruvchi shtirlar, 6 – shtirlar 
uchun yo‘naltirilgan teshiklar. 
1 
6 
3 
2 
4 
5 
5-rasm – Old va orqa fyuzelyajlarni bir biriga ulash 
1 
5 
8 
2 
3 
4 
6 
7 
1 - fyuzelyaj (orqa (dum) qismi), 2 – vertikal dum qanoti, 3 – yo‘nalish ruli, 4 – stabilizator 
qotirish nuqtalari, 5 - shpangoutlar, 6 – stringer, 7 - GPS/Glonass suniy yo‘ldoy navigatsiya 
signalini qabul qilgich (priemnik), 8 – KTR-B antena-fider tizimi, 9 – yo‘nalish rulining 
servoprivodi.
6-rasm. Fyuzelyaj dum qismi (xvost) 
9 

---

10