O‘tkir o‘tanov «umumiy pedagogika nazariyasi va amaliyoti»

Tayanch so’z va iboralar 
O‘quvchilar  jamoasi,  ijtimoiy  maqsad,  faoliyat,  organ,  boshqaruv,  Markaziy  Osiyoda, 
rasmiy, norasmiy, mas‘uliyat,  an‘ana, istiqbol, rivojlanish bosqichlari, parallel ta‘sir ko‘rsatish, 
rivojlanish darajasi, hamkorlik, o‘zaro o‘rdam, o‘yin, aktivlar, jamoaning shaxsga ta‘siri va h.k. 
 
"O‘z  tabiatiga  ko‘ra  har  bir  inson  shunday  tuzilganki,  u  o‘zining  yashashi  va  oliy 
kamolotga  erishishi  uchun  ko‘p  buyumlarga  muhtoj  bo‘lib,  bu  buyumlarni  u  yolg‘iz  o‘zi 
yetkazib  beraolmaydi  va  ularga  erishish  uchun  inson  kishilarning  qandaydir  hamjamiyat 
bo‘lishga muhtojki, har biri alohida tarzda unga muhtojlik sezib turgan bu kishilarning har biri 
narsalarning jamidan biron - bir buyumni yetkazib beradi", -deb ta‘kidlagan A.N.Forobiy.  
"Agar sizlar tarqoq holda bo‘lsalaringizda, dushmanlaringiz" xuddi xovuzga tushgandek 
qon  daryolaringizda  suzadilar".  Ittifoqlikda  gap  ko‘p.  Agar  fikrlaringiz  itfoqqa  kelib,  orzu  - 
havasingiz  bir  bo‘lsa,  -  deb  ta‘kidlagan  edi  A.Temur  bobomiz  -  farzandlaringiz  ulg‘ayib, 
dushmanlaringiz mag‘lub bo‘ladilar", - deb ta‘lim bergan. 
A.N.Forobiy ham, shahar turmush tarzini jamoaning yetuklik shakli sifatida talqin qiladi. 
Uning fikricha, har bir kishi o‘z tarbiyatiga ko‘ra oliy darjadagi yetuklikka erishishi uchun faqat 
shahar  jamoasi  orqaligina  erishiladi.  Ungacha  madaniy  jamiyat  va  madaniy  shahap  (yoki 
mamkakat)  shunday  bo‘ladiki,  bu  mamlakatda  har  bir  odam  kasb  -  hunarda  ozod,  hamma 
baravardir,  kishilar  o‘rtasida  farq  bo‘lmaydi,  har  kim  o‘zi  istagan  yoki  tanlagan  kasb  -  hunari 
bilan shug‘ullanadi. Odamlar chin ma‘nosi bilan ozod yashaydilar.  
Insonning yaratuvchanligi ikki xil:  
Moddiy  madaniyat  moddiy  faoliyatniig  barcha  sohalari  -  mehnat  qurollari,  turar  -  joy, 
kundalik turmush buyumlari, kiyim - kechak. transport, aloqa vositalarini o‘z ichiga oladi.  
Ma‘naviy - madaniyatga aqlan va ma‘nan yaratuvchanlik sohalari - bilim, axloq, ta‘lim - 
tarbiya, xuquq, falsafa, nafosat, fan, san‘at, adabiyot, folklor, din va hokazolar kiradi.  
A.Ibroximov. "Vatan tuyg‘usi". 1996 yil, 115- bet.  
Forobiy  bir  -  biriga  o‘zaro  yordam  ko‘rsatish  va  insoniy  burchni  bajarish  kishilarni 
saxovatli  qiladi,  inson  boshqalar  yordamida  ular  bilan  qo‘shnichilik  aloqalarini  rivojlantirgan 
taqdirdagina kamolotga erishishi mumkin deb ta‘kidlar ekan, kishilarning birlashishini, ularning 
o‘zaro  yordami  va  hamkorligi  -  bu  hayotning  vositasi,  kamolot  va  saxovatga  erishish  esa  bu 
xayotning maqsadi deb yer  yuzidagi barcha kishilarning tinch  - totuv va inoq oilada yashashini 
orzu qilgan edi.