O`zbek tili morfologiyea so`z tarkibi

Bo`lishsizlik olmoshi 
So‘roq olmoshlari va bir, narsa, nima so‘zlari oldidan hech so‘zining qo‘llanishi 
natijasida bo‘lishsizlik olmoshlari hosil bo‘ladi. Hech kim, hech nima, hech qachon, hech qanday, 
hech qancha, hech narsa, hech bir so‘zlari bo‘lishsizlik olmoshlari sanaladi va ular yozuvda ajratib 
yoziladi. 
Olmoshlar tuzilishiga ko‘ra sodda, qo‘shma, juft va takroriy bo‘ladi. 
Faqat bir asosdan iborat bo‘lgan olmoshlar sodda, ikki asosdan tashkil topgan 
olmoshlar qo‘shma olmoshlar hisoblanadi. Kim?, nima?, hamma, barcha singari tub olmoshlar, kimdir, 
qaysidir, allakim, allaqanday singari yasama olmoshlar soda olmoshlardir. 
Hech kim, hech qachon, har bir, har kim, mana shu, ana o‘sha kabi olmoshlar 
qo‘shma olmoshlardir. Sodda olmosh qismlari qo‘shib, qo‘shma olmosh qismlari esa ajratib yoziladi. 
Bir-biriga mazmunan yaqin bo‘lgan olmoshlarning birikuvidan hosil bo‘lgan 
olmoshlar juft olmoshlar sanaladi: sen-men, u-bu, siz-biz. 
Bir olmoshning aynan takrorlanishidan hosil bo‘lgan olmoshlar takroriy olmoshlar 
hisoblanadi: shu-shu, nima-nima, kim-kim … 
Juft va takroriy olmoshlar qismlari chiziqcha bilan yoziladi. 
Olmoshlar boshqa so‘zlarning yasalishiga asos bo‘lishi mumkin: 
O‘zboshimcha, o‘zbilarmon, manman – sifat, o`zlik - ot 
o‘zidan ketmoq, o‘ziga kelmoq – iboralar, sizlamoq – fe`l 
ISMLAR 
So‘zlarni turkumlarga ajratish masalasi eng qadimgi davrlardan buyon olimlar diqqatini tortib 
keladi. Tilshunoslikni fan sifatida shakllantirgan qadimgi hindlar so‘zlarni otlar, fe’llar, yordamchilarga 
ajratgan edilar. Hindlarning tilshunoslik g‘oyalari bilan oziqlangan arablar so‘zlarni uchga: ismlar,
fe’llar, yordamchilarga bo‘ladilar. Hind tilshunoslari fikrlari asosida yunon olimlari, xususan, 

---