O„zbek tilini o„qitish metodikasi (kognitiv-pragmatik yondashuv asosida)

Men sevgan asar

Reja:
1.Badiiy asarlar o‗qish – eng sevimli mashg‗ulotim. 2.Meni o‗ziga asir etgan asar haqida.
3.‖Avlodlar dovoni‖dan olgan taassurotlarim.
394
Har qanday ijodiy ish kabi insho murakkab rejasi ham uch qismdan iborat bo„ladi:

1. Kirish.
   

2. Asosiy qism.
   

3. Xulosa.
   

Kirish inshoning boshlang„ich qismi, unda o„quvchi mavzu haqidagi umumiy fikrlarini bayon qiladi. Asosiy qismda maqsadga o„tiladi. Bu qism yana ichki kichik qismlardan tashkil topadi. Ularning miqdori birdan ortiq bo„ladi.
Xulosa yakunlovchi qism bo„lib, unda o„quvchi asosiy qismdan kelib chiqadigan o„z fikri – xulosasini lo„nda bayon etadi.
Butun bo„lak (qism)lardan tashkil topadi. Shuningdek, ushbu bo„laklar yana qismlarga bo„linishi mumkin. Biz inshoda ham yoritilayotgan mavzuni oddiy “bo„laklashimiz” – bir necha qismlarga ajratishimiz, ba‟zan esa ularni batafsilroq yoritish uchun bu bo„laklarning ham ichki qismlarini aniqlab olishimiz zarur bo„ladi. Natijada murakkab reja tuzishga to„g„ri keladi.
Albatta, oddiy rejada yozilgan inshoda ham kirish, asosiy qism, xulosa bilinib turadi. Lekin murakkab rejada u yaqqol ko„rinadi.
Murakkab rejani tuzish oddiy rejaga nisbatan qiyinroq, lekin bu qiyinlik insho yozishni yengillashtiradi.

Abdulla Qahhor – mohir hikoyanavis R e j a:

1. Kirish. O‗zbek adibi A.Qahhor ijodi haqida.

   
   

2. Asosiy qism:

   
   

1.A.Qahhorning ―O‗g‗ri‖, ―Bemor‖, ―Dahshat‖ hikoyalarida ayanchli o‗tmish tasviri.

2. 
   
   A.Qahhorning ―Asror bobo‖, ―Ko‗k konvert‖ hikoyalarida urush tasviri.
   
3. 
   
   A.Qahhorning zamonaviy xarakterdagi hikoyalari tahlili.
   
4. 
   
   A.Qahhorning hajviy hikoyalari haqida.
   

3. Xulosa. Hali hech bir adib A.Qahhorning hikoyanavislik mahoratini takrorlay olmadi.

   
   

Demak, oddiy reja insho mavzusini bir bosqichda qismlarga ajratish bo„lsa, murakkab reja ajratilgan qismlarni yana ichki qismlarga bo„lish demakdir.