Rcspublikamiz mustaqil deb e’lon qilingandan key in. bu sohadagi ahvol butunlay o'zgardi. Tashqi iqtisodiy aloqalar yanada rivojlanib ketdi.
Dunyoning juda ko'p mamlakatlari bilan xilma- xil aloqalarga keng yo'l ochildi.
Bu omillar o'zbek tilida yangi-yangi terminlaming paydo bo'lishiga sabab bo'ldi.
Bu yangi terminlar sirasida iqtisodiy terminologik tizim ham o'ziga xos o'rinni egallab kelmoqda.
Shu boisdan, fan va texnika taraqqiyotining hozirgi bosqichida iqtisodiy terminlami ham tilshunoslik nuqtai nazaridan tadqiq etish muhim ahamiyat kasb etadi.
Amaliy, ayniqsa, nazariy masalalami hal etish
Terrain aniq. konkret ... . ... .
tushunc halarni bildirib. h is - h aya jcm та'nalaridan xoli bo 7luH. So 'zning ma'nosi murakkah ho'lib, undo tushuncha qo'shimeha та "no va uslubiy beigilarga ega bo ladi.
uchun iqtisodiy terminlar tizimini, ulaming yasalish qonunlarini, shakllanish manbalarini, umumtilda qo‘Uanish doirasini, mazkur tizimda ro'y berayotgan kamchiliklarni va ularni bartaraf etish yo'llarini aniqlash kabi qator masalalarni o'rganish zaruriyati paydo bo'ldi.
Fanning yana bir maqsadi hozirgi o'zbck tilida
qo'llanib kclinayotgan iqtisodiy terminlami to4plash va sistemalashtirishdan ham iboratdir. Hozirgi bosqichda, ya'ni yuqori saviyadagi ilmiy-texnik inqilob davrida ishlab chiqarish, fan va texnikaning barcha sohalarida yangidan-yangi narsa, predmet va tushunchalar paydo bo‘la boshladi. Bu hoi til lug‘at tarkibining salmoqli ravishda boyishiga olib kelmoqda. Binobarin, termin muammosi hozirgi lcksikologiyaning asosiy masalalaridan biri bo‘lib qoldi.
“Terminlar paydo bo4lib qolmaydi”, aksincha, ulaming zaruriyati anglangan holda “o‘ylab topiladi”, “ijod qilinadi”.
Yuqorida tcrminshunoslaming terminning asosiy vazifasi va xususiyati haqidagi, ya’ni terminlaming nominativligi yoki definitivligi haqidagi fikrini keltirdik. Terminologik birikmalaming ko‘p leksemaliligi, ya’ni ular komponentlarining soni nechtagacha bo’lishi keyingi yillarda terminshunoslaming diqqat- e’tiborini jalb etib kelmoqda. Haqiqatan ham keyingi yillarda miqdoran ortib borayotgan ko'p komponcntli birikma terminlar tushuncha mazmunini to’laroq ifodalashga xizmat qilsa-da, ularni amalda qo’llash va esda saqlab qolish ancha noqulaydir. Aslini olganda, bunday terminlar ikki, nari borsa uch. to'rt komponentdan iborat bo‘lisbi lozimki, natijada. birikma terminlaming komponcntlari. tegishli bclgilami to‘laroq aks ettirish maqsadida, aniqlovchilar, sifatdoshli o‘ramlar qo'shish orqali hosil qilinishi lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: |