O‘zbek tilining sohada qo‘ llanilishi

Term in fur
rasmiytashgan so zlar bo'lganligi sababli respublika miqyosida. hot to dunyo miqyosida hir tushunchani anglatadi.
Termin so ho lerminlari tizimining bir dementi bo 'lib. har doim bir tizim doirasida qo '//oni/adi.
Terntin kasbiy mo no biUiiruvchi. kasbiy tushunchani ifodalovchi va shakilantiruvchi ayrim obyektlar va ular о 'rtasidagi atoqalarni muavyan kasblar nuqtai nazaridan bilish hamda о 'zlashtirish jarayonida ishlatiladigan so "z yoki so 'z birikmadir.
Ta’kidlash joizki, terminlar masalasi bilan shug'ullangan deyarli barcha olimlar tnazkur tushunchaning ta’rifini berishga urinib ko'rishgan. Ularning barchasigina etnas, ayrimlarini. ham J namuna tariqasida keltirib o'tish ko'plab saliifani egallagan bo‘lardi.
Shuning uchun ulami jamuljam etgan holda “termin’’ tushunchasiga quyidagicha ta’rif berish mutnkin.
Har bir sohaning, tarmoqning temrini borki, u o’sha soha, tarmoq doirasida qo’llanadi, aniqroq qilib aytganda, kasb-hunar egasining nutqini shakllantiradi, o’zaro nutqiy muomala uchun shart-sharoit yaratadi.

Bu o‘rinda shuni qayd ctish lozimki. muayyan kasb-hunar yoxud mutaxassislikka ega boigan kishilar ko'pincha u yoki bu sohaning o‘ziga xos spelsifik terminlari bilan ish ko'radi.
Iqtisodiyot sohasining qator terminlari ham borki. ular muayyan til egalarining deyarli hare hast nutqida babbit ravar is hi at i la veradi. Bozor. mol, savdo. savdo-soriq, pul. haridor, bozorchi, olib- sotar. chayqovchi kabilar shular jumlasidandir.
Masalan. boMajak iqtisodchilaming yozma yoki og'zaki nutqida kartel, kliring, tovar oboroti, mctyda mulkchilik, та blag ‘ aj rat ish, renta kabi tor doiradagina qo‘llaniladigan terminlar ishlatilishi tabiiy bir holdir. 0‘z-o‘zidan ayonki, bu xildagi terminlar iqtisodiyotdan uzoqroq biror kasb egasining nutqida ishlatilmaydi.
Ta’kidlash lozimki, nafaqat iqtisodiyot balki fan-texnika, ishlab chiqarishning xilma-xil soha va terminlar majmui, ya’ni yig'indisi terminologiya deb ataladi. Masalan, matematika terminologiyasi, tibbiyot terminologiyasi. iqtisodiyot terminologiyasi va boshqalar.
О ‘zbek tilshuno.sligidu terminlarni о 'rganish. ularni tartibga solish, terminologik lug 'atlar tuzish kabi qator chnra- tadbir/ar XX asrning 20-yillari о ‘rtalaridan boshlangan.
Zero, ayrim leksikografik ishlami hisoblamaganda, o'zbek tilini ilmiy asosda o‘rganish, hozirgi o‘zbek tilshunosligining fan sifatida yuzaga kelisbi ham shu davrdan boshlangan. Albatta. termini ami o'rganish ehtiyoji o‘z-o'zidan kelib chiqqan emas, barcha bilim sohalari bo‘yicha 0‘zbek tilida ta’lim berishni yo"lga qo'yish, bilim sohalarining sezilarli darajada rivojlana borishi, ilmiy tafakkur doirasining kengayishi, sobiq ittifoqdagi milliy tiliar, jumladan, o‘zbck tili lug‘at tarkibining boyib borishi, binobarin, tilda tenninlaming ko‘payib borishi ularni (terminlarni) har tomonlama oTganish va tartibga keltirishga turtki bo‘lgan edi.
OVbek lilsluiiuishuiilii lurli Гам Nnhuliirigu old tcrminologik tizimJnrni lin^viNlik j UiiiilIuii htir lonioiiliiinu hunt iliuiy, Itiiiti oiiiiiliy o'r^iinisli, iiHONiin, 145(t-yilliiriliiii keyin izchilrot| lus ola

/ tt/(V- trffi i » 'r/N'A/.wiwi /' ||A