Xalqaro hisob-kitoblarning vujudga kelishi va
mohiyati
Xalqaro valyuta hisob-kitoblarning vujudga kelishi varivojlanishining asosida mamlakatlar o‘rtasida tovar vaxizmatlar almashivuning mavjudligi, kapital aylanmasiningvujudga kelishi va uning hajmini doimo ortib borishiyotadi. Xalqaro hisob-kitoblar xalqaro tashqi tovar va
xizmatlar aylanmasini tashkil etish, tijorat va notijoratoperatsiyalarni amalga oshirish, kreditlar berish va kapitalxarakatida namoyon bo‘ladi.
Xalqaro hisob-kitoblar – turli mamlakatlar yuridik vajismoniy shaxslari o‘rtasida iqtisodiy, siyosiy va madaniynatijasida vujudga keladigan pullik talab vamajburiyatlarni tartibga solish usullaridir. Mamlakatlaro‘rtasida amalga oshiriladigan operatsiyalarning asosiyhajmi xorijiy valyutalarni ko‘chirish, ya’ni xalqaro hisobkitoblar asosida amalga oshiriladi.
. Xalqaro hisob-kitoblarning shakllari va valyuta
riski
Mamlakatlar o‘rtasida tovarlar va xizmatlar bo‘yicha
oldi – sotdi operatsiyalarni amalga oshirishda xalqaro
hisob-kitoblarning quyidagi shakllari qo‘llaniladi:
xujjatli akkreditiv; inkasso;bank o‘tkazmalari;
veksel va cheklar bilan hisob-kitoblar shular
jumlasidandir.Xalqaro hisob-kitoblarni amalga oshirishda quyidagi
holatlarga alohida e’tibor qaratiladi.. Xalqaro hisob-kitoblarda eksporter va importergaxizmat ko‘rsatadigan banklar moliyaviy vositachi sifatida
maydonga chiqadi.2. Xalqaro hisob-kitoblar mahalliy va xalqaroqonunchilik hujjatlari bilan tartibga solinadi.3. Xalqaro hisob-kitoblar turli valyutalarda amalgaoshiriladi. Asosan, dunyoda to‘lov vositasi sifatida tanolingan mamlakatlarning milliy valyutalarida (AQSh dollari,yevro, iyena, yuan).4. Bitta xalqaro kontrakt doirasida bir necha hisobkitob shakllari qo‘llanilishi mumkin.
Valyuta riski va valyuta kelishuvi. Xalqaro hisobkitoblarda valyuta riski va valyuta kelishuvi mavjud bo‘lib,xalqaro valyuta munosabatlarida ishtirok etuvchitomonlarning iqtisodiyoti, moliyaviy holati va tashqisiyosatini barqarorligini oldini olish maqsadida tuziladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
