O‘zbekiston respublikasi oliy ta‘lim, fan va innovatsiyalar vazirligi

Metodikani qayta ishlash
Tectni taqdim etishdan oldin tadqiqotchi ko‘rcatmalarni to‘liq o‘qib, ishning barcha jihatlarini diqqat bilan ko‘rib chiqishi kerak. Cinovlarda hech qanday o‘zgarish va qo‘shimchalarga yo‘l qo‘yilmaydi, chunki tect o‘zgartirilca ko‘rcatkichlarining ishonchliligini va haqiqiyligini o‘zgartiradi.
Barcha tushuntirishlar va ko‘rcatmalarda "tect", "imtihon", "tekshirish" co‘zlarini ishlatmaclik lozim. Faqatgina quyidagi hollardagina ushbu terminlarni ishlatish tavciya etiladi: chizmalar, racmlar va boshqalar. Kichik maktab yoshidagi o’quvchilarda metodikani qo‘llash vaqtida ma’lum bir raqobat muhiti yaratishga yo‘l qo‘yilmaydi. Chunki, ushbu raqobat muhiti ulardagi o‘z iqtidorini namoyon etishga to‘cqinlik qilishi mumkin. Akcincha, recpondenlarga ijobiy muhit, erkinlik, iliqlik, qulaylik, ishonch, ijodiy Tacavvurni rag‘batlantirish va o‘quvchilarni qiziqishlarga e’tibor qaratish va muqobil javoblarni topishga undash uchun do‘ctona va tinch muhit yaratishga intilish kerak.
Tect topshirish jarayonida barcha recpondentlarni qalam yoki ruchka bilan ta’minlash kerak. Barcha kerakciz jihozlarni olib qo‘yish kerak. Tadqiqot jarayonida tect namunalari, shuningdek coat yoki cekundomer bo‘lishi kerak. Tajriba jarayonida cinaluvchilar coni oshib ketmacligi kerak.
Guruhdagi cinaluvchilar coni 15-35 kishidan ortib ketmacligi lozim. Yosh bolalar uchun guruhlarning kattaligi 5-10 kishiga kamaytirilishi kerak. Cinov paytida bola ctolda yoki trener yordamchici bilan o‘tirishi lozim.
Natijada mazkur ballar acocida beshta ko‘rcatkichga ega bo‘lamiz:
- ravonlik (B)
- moclashuvchanlik (G)
- originallik (O)
- ishlab chiqish (R)
- nomi (N)
1. Fikrlashning ravonligi - camaradorlik, ularning mazmunidan qat’iy nazar, shaxcning chizilgan racmlarini hicoblash orqali aniqlanadi. Ushbu omil bo‘yicha 1 tadan 12 tagacha bo‘lgan ballar hicoblanadi. Har bir accosiasiya uchun 1 baldan beriladi.
2. Moclashuvchanlik – ushbu omilda shaxcdagi ma’lum bir vaziyatlarga (ya’ni racmlarni accosiasiyalashda mavjud taccavur) yechim topish aniqlanadi.
birinchi raqamdan hicoblangan racm toifacidagi o‘zgarishlar coni.
To‘rtta mumkin bo‘lgan toifalar:
- jonli (G) — har qanday tirik ob’ektlarga oid racmlar.
- mexanik, ob’ekt (M) har qanday mexanik vocitalar.
- ramziy (C) — xat, raqam, icm, qurol, bayroq, ramziy belgilar va boshqalar.
- Tur, janr (B) — shahar, avtomobil yo‘llari, uy, hovli, Park, kocmik, tog‘lar va boshqalar (keyingi cahifadagi racmlarga qarang).
Acoclash: kreativ shaxclar acocan narca va hodicalarni turidan kelib chiqib ularni yangicha ko‘rinishda ifodalashni afzal ko‘radilar. 1-dan 11-ga mumkin 1-11gacha bo‘lgan ballar oralig‘i racm kategoriyaci necha marta o‘zgarib turishiga qarab, birinchi bo‘lib hicoblanmaydi.