O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi jizzax politexnika instituti «kimyoviy texnologiya»

7-rasm. Flegma sonining maqbul qiymatini aniqlashga doir:
1-qurilmani ishlatish bilan bog’liq bo’lgan sarflar; 2-kapital harajatlar; 3-umumiy harajatlar.

oraligidagi bog’liqlik ma’lum minimumga ega (2-egri chiziq). Umumiy sarflar va flegma soni o’rtasidagi bog’liqlik ham minimum nuqtasi bilan belgilanadi (3-egri chiziq), bu minimumga to’g’ri kelgan R haqiqiy flegma sonining maqbul(optimal) qiymati (R_opt) ni tashkil etadi.

Amaliyotda ish flegma soni taxminiy hisoblashlar asosida aniqlanadi: R=φ R_min, bu yerda φ – flegmaning ko’proq olinishini hisobga oluvchi koeffisiyent (φ>1). Agar ajratilayotgan sistemalar uchun φ ning qiymati aniq bo’lmasa, bunday holatda ish flegma sonini aniqlash uchun quyidagi empirik bog’liqlikdan foydalanish mumkin:
R = 1,3 R_min + 0,3 .
Ikki xil chegaralangan rejimlarda (R= R_min va R=∞) flegma soni, kolonnaning ish balandligi va rektifikasiya uchun issiqlik sarfi o’rtalaridagi bog’liqliklikni ko’rib chiqamiz. Kolonnaning ish balandligi konsentrasiya o’zgarishlarining nazariy soniga mutanosibdir.
R=∞ bo’lganda ish chiziqlari diagrammaning dioganali bo’ylab joylashadi, jarayonning harakatlantiruvchi kuchi Δu = u*-u yoki Δx = x -x* eng katta qiymatiga ega bo’lsa, kerak bo’lgan nazariy pog’onalar soni esa eng kichik qiymatga teng bo’ladi (11.12-rasm, a). Demak R=∞ bo’lganda kolonna uchun ish balandligi eng kam bo’lishi kerak. Biroq flegma soni R faqat D=0

хF хW хF х R=∞ а b хD хD хD х* хW У У* х х а б R=Rмин с