O’zbekiston respublikasi oliy ta’lim, fan va innovatsiyalar vazirligi jizzax politexnika instituti «kimyoviy texnologiya»

10-rasm. Ekstraktiv rektifikasiyalash qurilmasining sxemasi:
1,2-kolonnalar; A,B-aralashmaning asosiy komponentlari; C-ajratuvchi agent.

Ekstraktiv rektifikasiyalashdan so’ng B+C aralashmasi ikkinchi kolonnaga yuborilib, u yerda bir-biridan ajratiladi. Ushbu kolonnadan B komponenti distillyat sifatida ajratib olinadi. Qoldiq mahsulot holatida ajralgan C komponenti qaytadan ishlatish uchun birinchi kolonnaga qaytariladi. Ekstraktiv rektifikasiyalash faqat uzlusiz rejimda olib boriladi.

2. Hisob qism

XULOSA

Kolonnalar spirt ishlab chiqarish chiqarish sanoatlarida keng foydalanibgina qolmasdan balki, ishlab chiqarish korxonalarida, kimyo sanoatida nafaqat kimyoviy moddalarni, oziq-ovqat, neft va gaz mahsulotlarini ishlab chiqarish jarayonlarini bajarishda muhim ahamiyat kasb etadi. Kolonnalarning ishlash prinsplari va ularning afzalliklarini tahlilini ham ko’rib chiqdim hamda to`liq holda materiallarni tayyorladim. Fanda yani Kimyoviy injinering jarayonlari va qurilmalari fanidan jarayon turlarini, qurilmalarini ishlash printsipini, kamchiliklari afzalliklarini o’rganish bilan birga kolonnaning ishlab chiqarish sohalarida qo’llanishini konstruksiyasini issiqlik, material balanslarni gidravlik, mexanik hisoblarni o’rgandim va tahlil qildim. Shu bilan birga kolonnani yordamchi jihoz nasosning hajmiy sarfi va qurulmaning mustahkamlik hisobini o’rgandim.

Fan nafaqat “Kimyo-texnologiya” balki, neft-gaz sanoati ishlab chiqarish sohalarida barcha jarayonlarni amalga oshirishda kerakli ekanligini hamda texnologik liniyada ishtirok etishini tushundim. Bajargan kurs loyihada fandan kelib chiqib soha yo’nalishlariga moslash va barcha tenglamalar, hisoblash metodlarini o’rganib kelinmoqdaman. Shu bilan birga kurs loyiha bajarishimda fanlararo bog’lanishini tushundim.
Kurs loyihani bajarishda jixozni xarakati va ularni ish rejimlari turlari ishlash siklini ham o’rganib tahlil qildim. Bu fan barcha fanlarni o’z ichiga qamrab olgani va bog’liqligi hamda nazariy ma’lumotlarni amalda ishlab chiqarish korxonalariga ekskursiya va amaliyotda xam o’rganligim yanada o’rganishimga asos bo’lib xizmat qildi.
Kelgusida asosan ishlab chiqarish korxonalarida olgan bilim va malakalarimni qo’llab ishlab chiqarish korxonalarni yanada rivojlanishida o’z hissamni qo’shaman. Kurs loyixani bajarishda reaktorlar hisobini mukammal darajada o’rganishga ham erishdim. Rektifikasion kolonnalarning kimyo va neft-gaz sanoatining muhim qurilmasi ekanligini tushinib yetdim.
ADABIYOTLAR.

1. 
   Salimov Z. Kimyoviy texnologiyaning asosiy jarayonlari va kurilmalari. Toshkent. Ukituvchi, 1 – tom, 1994.
   
2. 
   Salimov Z. Kimyoviy texnologiyaning asosiy jarayonlari va kurilmalari. Toshkent. Ukituvchi, 2 – tom, 1996.
   
3. 
   Salimov Z., Tuychiyev I. Ximiyaviy texnologiya prsesslari va apparatlari. Toshkent. Ukituvchi, 1987.
   
4. 
   Дытнерский Ю.И. Процессы и аппараты химической технологии. М.Химия, 1 – часть, 1995.
   
5. 
   Дытнерский Ю.И. Процессы и аппараты химической технологии. М.Химия, 2 – часть, 1995.