11
bir inson faoliyati iqtisodiyotining nafliligini kamaytirmasdan yuqori bo’lsa, bu
o’zgarish
Pareto samarasi deb ataladi.
Agar bitta resurs taqsimoti samarasiz bo’lsa,
Pareto samarasi kuzatilishi
mumkin. Iqtisodiy samaradorlikni rag’batlantirish va Pareto samarasining
uyg’unligi iqtisodiyotni yanada yaxshilash mumkin bo’lgan taqsimotga
erishishini anglatadi.
Ushbu taqsimotni Pareto samarasi deb belgilanadi:
Pareto samarali taqsimoti – Pareto samarasini yaxshilash mumkin bo’lgan
taqsimotdir. Boshqacha qilib aytganda, Pareto samarasi
asosida taqsimlashda
resurslarni isrof qilishga yo’l qo’yilmaydi.
Misol uchun, faraz qilaylik, hech kim foydalanmaydigan magistral
iqtisodiyotning resurslarini taqsimlash natijasida qurilgan.
Agar iqtisodiyot
kamida bir kishi foydalanadigan boshqa magistralni qurish uchun ushbu
magistralni qurishga sarflangan ish vaqtidan foydalansa,
hech kimning
foydasini kamaytirmasdan, avtomagistraldan foydalanuvchilarning nafliligini
oshirish mumkin bo’lsa, bu – Pareto samarasini ifodalaydi.
Shu sababli,
foydasiz avtomagistralni qurish uchun davlat siyosati natijasida kelib
chiqadigan resurslarni taqsimlashda Pareto samarasini ko’rish mumkin.
Pareto samarasi kontseptsiyasi falsafiy jihatdan farovonlikka asoslangan
bo’lib, barcha axloqiy qarorlar
turli xatti-harakatlar, shu jumladan davlat
siyosati qarorlari natijasida insonlarning farovonligiga qarab amalga oshirilishi
kerakligini ilgari suradi. Farovonlikning bir tarmog’i utilitarizm bo’lib, u
“ko’pchilik uchun eng katta baxtga” intiladi. Utilitarizmda ham Pareto samarasi
kontseptsiyasida ham baxt tushunchasi naflilikdir va bunda naflilikni oshirish
Do'stlaringiz bilan baham: