90
Qalqonsimon bezning ikkita gormoni ma‘lum: tiroksin (tetrayodotronin) va triyodotronin.
Bu gormonlar (tireoid gormonlar) organizmda yod va tirozin aminokislotasidan sintezlanadi. Qon
plazmasidagi yodning 90-95% tiroksin tarkibida bo‘ladi.
Tireoid gormonlarning faqat 0,1% plazmada erkin holda bo‘lib,
qolgan qismi oqsillarga
bog‘liq. Faqat erkin tiroksin
fiziologik faollikka ega, ammo triyodotroninning
faolligi tiroksinga
nisbatan 4-10 karat yuqori.
Zamonaviy axborotlarga ko‘ra odam va hayvonlar
organizmida maxsus gormon-
tirokalsitonin mavjud. Bu gormon katsiy almashinuvida ishtirok etadi. Tirokalsitonin qalqonsimon
bez follikulalari tashqarisida parafollikullar hujayralarda hosil bo‘ladi. Uning ta‘siri
oslida qonda
kalsiy miqdori kamayadi. Tirokalsitonin ta‘sirida suyak to‘qimasidan kaisiyning ajralishi to‘xtaydi,
ammo unda kalsiy zaxira bo‘lishi oshadi. Tirokalsitonin suyak to‘qimasini buziladigan osteoklastlar
funksiyasiga salbiy ta‘sir
yetkazadi, ammo yangi suyak to‘qimasining hosil bo‘lishida ishlirok
etadigan osteoklastlar funksiyasini kuchaytiradi.
Do'stlaringiz bilan baham: