O’zbеkistоn rеspublikаsi оliy vа o’rtа mахsus

To’rtinchi sаvоl bаyоni. 
Miyacha o‘ng va chap yarim sharlardan iborat bo‘lib, ular thuvalchangsimon qism bilan 
birikkan. Miyacha bosh miya yarim sharlari bilan parallel rivojlanadi, u odamda yaxshi rivojlangan 
bo‘ladi. Uning vazni 150-160 g ga teng. 3 juft: yuqorigi, o‗rta va pastki oyoqchalari bo‘ladi. 
Yuqorigi oyoqchasi miyachani to‘rt tepalik va miya yarim sharlari bilan, o‘rta oyoqchasi ko‘prik 
bilan, pastki oyoqchasi esa uzunchoq miya va orqa miya bilan bog‘laydi. Agar miyacha kesilsa, 
uning ustki qismi yupqa kulrang moddadan tuzilganligi va 2 qavat (donali va yulduzsimon 
hujayralari ko‘rinadi. 
Kulrang modda tagida oq modda joylashgan, uning asab tolalari daraxi bargining tomirlari 
kabi tarqalgan. U ―hayot daraxti” deh ataladi. Oq modda orasida to‘rt jufl tana-tarqoq holdagi kul 
rang modda uchraydi: 1) eng chetda yirik tishli yadro bo‘lib, u muvozanatni saqlash funksiyasiini 
bajaradi; 2) probkasimon yadro: 3) sharsimon yadro; 4) miyachaning cho‘qqi yadrolari bor. 
Miyacha o‘tkazuvchi yo‘llar orqali markaziy asabning deyarli hamma bo‘g‘inlari bilan 
bog‘langandir. Miyacha funksiyalarini lekshirish uchun hayvonlaming miyachasi tamomila yoki 
qisman olib tashlangan. Miyachani olib tashlash yoki unga zarar yetkazish hayvonning 
harakatlariga va tana vaziyatiga ta‘sir etadi. Miyachaning faqat yarmi olib tashlanganda hayvonning 
o‘sha tomondagi oyoqlari cho‘ziladi, hayvon tura olmaydi va miyachasi zararlangan tomonga qarab 
yiqilib tushadi. Oradan bir necha kun o‘tgach bu hodisalar ancha kamayib, hayvon o‘rnidan turishi, 
yugurishi va anchagina murakkab harakatlarni bajarishi mumkin. 
Hayvonning miyachasi butunlay olib tashlansa, chuqur va jiddiy o‘zgarishtar ro‘y beradi. 
Bunda hayvon o‘rnidan tura olmaydi va qanday bo‘lmasin harakat qila olmaydi. Bir necha kundan 
keyin hayvon qisman harakat qila boshlaydi. Ammo hayvon o‘ridan turish uchun oyoqlarini keng 
yozadi, yurganda ko‘pgina ortiqcha va omonat harakatlarni bajaradi. 
Miyachani olib tasihlash natijasida hayvonning harakatlarida kelib chiqadigan o‘zgarishlar 
quyidagi to‘rt guruhga bo‘linadi: