O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi buxoro davlat universiteti s. B. Baqoyev, B. B. Toxirov

12. To`pgullar. 
1. Bitta umumiy bandda bir nechta gul joylashgan bo`lsa ? To`pgul 
deyiladi. 
2. To`pgul hosil qilmaydigan yakka-yakka gulli o`simliklar ? Lola, 
binafsha, behi, ko`knor . 
3. Oddiy to`pgulda ? To`pgul oqi shoxlanmaydi. 
4. Qanday to`pgullar oddiy hamda murakkab bo`ladi ? Boshoq, 
soyabon shingil. 
5. Zubturumning to`pguli qanday bo`ladi ? Oddiy boshoq. 
6. Qaysi o`simliklarning gullari to`pgul oqiga bandsiz birikadi ?
Zubturum, makkajo`xori. 
7. Qaysi o`simliklarda turlicha uzunlikdagi gulbandli gullar to`pgul 
oqida navbat bilan joylashadi ? Olma, nok, gilos, olcha. 

---

44 
8. Mayda gullari uzun gulpoyada bandsiz joylashgan o`simlik ? Oddiy 
boshoq , zupturum . 
9. Gullari gulpoyada uzun bandi bilan birlashgan o`simliklar ? Karam, 
rediska, jag`-jag`, qurttana. 
10. Qaysi to`pgulning yuqori qismi bir xil tekislikda bo`ladi ?
Qalqonsimon. 
11. Karam, rediska, jag`-jag` qurttana qanday to`pgul hosil qiladi ? 
Oddiy shingil. 
12. Sabzi, ukrop, petrushka, shashir, bodiyon qanday to`pgul hosil 
qiladi ? Murakkab, soyabon. 
13. Boshoqli o`simliklarning ko`pchiligida ikkita, uchta gul birlashib ? 
Oddiy boshoq. 
14. Qashqarbeda qanday to`pgul hosil qiladi ? Oddiy shingil. 
15. Bir nechta oddiy boshoqlar birlashib ? Murakkab boshoqni hosil 
qiladi. 
16. Boshoqqa o`xshaydigan to`pgul ? Kuchala. 
17. Olma, nok, gilos, olchaning to`pguli ? Oddiy qalqonsimon. 
18. Yong`oq , oqqayin, tolning changchili to`pguli ? Kuchala. 
19. Kuchala to`pgulning boshoq to`pguldan farqi ? Gulpoyasining 
osilib turishi bilan ulardan farq qiladi. 
20. Savatcha atrofi qanday bargchalar bilan o`ralgan ? O`rama 
bargchalar bilan. 
21. Kungaboqar, kartoshkagul, shuvoq, bo`tako`z, sachratqi, ermon, 
karrak kabi o`simliklarning guli qanday to`pgulda joylashgan ?
Savatcha. 
22. Murakkab, shingil, ro`vak hosil qiladigan o`simliklar ? Tok, sholi, 
qamish, nastarin, kelin supurgi, otquloq, rovoch. 
23. Ituzum, pomidor, kartoshkaning to`pguli ? Gajak to`pgul. 
24. Ziradoshlar oilasiga xos to`pgul ? Murakkab, soyabon. 
25. Bug`doy, arpa, javdarning to`pguli ? Boshoq. 
26. Changdonda yetilgan changlarning urug`chi tumshuqchasiga 
tushishiga ? Changlanish. 
27. Changlanishning xillari ? Chetdan, o`z-o`zidan, sun`iy. 
28. Hashorot yordamida changlanadigan o`simliklarning o`ziga xos 
xususiyati ? Gullari yirik, xushbo`y hid taratadi, gullari rang - barang 
bo`ladi. 
29. Hashorotlar yordamida changlanuvchi o`simliklarga ? Olma, o`rik, 
nok, beda, oqquray, g`o`za . 

---

45 
30. Guldan hashorot nimani oladi ? Chang, xushbo`y asal shirani. 
31. Gullardagi chang va nektarni turli a`zolari yordamida oladi, 
bularga ? Tuklari, oyoqlari, xartumi. 
32. Bir gramm asal yetishtirish uchun har bir asalari qancha gulga 
qo`nadi ? Minglab guldan-gulga. 
33. Karamdoshlar qanday to`pgul hosil qiladi ? Oddiy shingil. 
34. Shamol yordamida changlanuvchi o`simliklarning gullari ? 
Ko`rimsiz, mayda, hidsiz, rangsiz. 
35. Shamol yordamida changlanuvchi o`simliklarga ? Bug`doy, arpa, 
sholi, suli, tol, terak, yong`oq. 
36. Qaysi o`simliklar avval gullab, keyin barg chiqaradi ? Shamol 
yordamida changlanuvchi o`simliklar. 
37. Qaysi o`simlikning changchilari boshoqdan tashqarida osilib 
turadi ? Bug`doy. 
38. Oddiy soyabon bo`lgan o`simliklar guruhini toping ? Prumula 
,piyoz. 
39. O`z-o`zidan changlanadigan o`simliklar guruhini aniqlang ? Olma, 
nok, namatak. 
40. O`z hayoti davomida bir marta gullab bir marta meva beradigan 
ko`p yillik o`simlikni aniqlang ? Kavrak. 
41. O`z-o`zidan changlanadigan o`simliklarning o`ziga xos xususiyati 
? Changchi bilan urug`chi bir vaqtda yetiladi, changchi urug`chiga 
nisbatan uzun bo`ladi. 
42. Bir tup o`simlik changchisidagi chang shu guldagi urug`chining 
tumshuqchasiga tushsa bunday changlanish ? O`z-o`zidan 
changlanish. 
43. O`simlikning guli inson tomonidan changlantirilsa ? Suniy 
changlanish. 
44. Ko`pincha qaysi o`simlik suniy changlantiriladi ? Makkajo`xori. 
45. Suniy changlantirishdan maqsad ? Hosildorlikni oshirish ,yangi 
navlar yaratish. 
46. Urug`lanish deb nimaga aytiladi ? Changchi va urug`chidagi jinsiy 
hujayralarning qo`shilishiga . 
47. Bitta changdonda qancha chang yetiladi ? 100 lab, minglab. 
48. Chang o`simliklarning turiga qarab qanday bo`ladi ? Har xil 
shaklda va kattalikda . 
49. Chang hujayralar nechta qanday hujayralardan tashkil topgan ? 2 
ta, yirik vegetativ ,mayda generativ. 

---

46 
50. Chang naychasi changning qaysi qismidan hosil bo`ladi ? 
Vegetativ hujayrasidan. 
51. Urug`kurtak qayerda joylashgan, qanday hujayradan tuzilgan ? 
Urug`chi tugunchasida, tuxum ,markaziy. 
52. Chang qanday moslanish ta`sirida urug`chining tumshuqchasida 
ushlanib qoladi ? Chang donasining o`zi notekis ,tumshuqchadan 
yopishqoq shira ajraladi. 
53. Generativ hujayra bo`linib nimani hosil qiladi ? 2 ta spermiyni. 
54. Chang naychasi tez o`sib boradi ? Tumshuqchaga, ustunchaga, 
tugunchaga. 
55. Spermiylarni biri tuxum hujayra, ikkinchisi markaziy hujayra bilan 
qo`shilishi ? Qo`sh urug`lanish deyiladi. 
56. Urug`langan tuxum hujayradan ? Murtak. 
57. Urug`langan markaziy hujayradan ? Endosperm. 
58. Urug`ning zapas oziq moddalar saqlovchi qismi qanday nomlanadi 
? Endosperm. 
59. O`simlikning urug`i gulning qaysi qismidan ? Urug`kurtakdan. 
60. Urug`ni nima hosil qiladi ? Murtak endosperma. 
61. Urug`kurtakning po`stidan ? Urug`ni o`rab turuvchi po`st hosil 
bo`ladi. 
62. Tugunchada bitta urug`kurtak bo`lsa ? Bir urug`li meva. 
63. Bir urug`li mevaga ? Gilos, olcha, olxo`ri. 
64. Ko`p urug`li mevaga ? G`o`za, olma, ko`knor. 
65. Spermalar gulning qaysi qismidan rivojlanadi ? Chang 
donachasidan. 
66. Ham ro`vak, ham so`ta to`pguli bo`lgan o`simlik? Makkajo`xori. 
67. Qaysi oilaning gullari yakka-yakka barg qo`ltig`ida, shingil, 
qalqon, soyabon shaklidagi to`pgullarda joylashgan ? Ranodoshlar.