O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti «Menejment» kafedrasi

Qisqacha xulosalar
MHTda buxgalteriya hisobining ba`za muhim jihatlari (masalan, 
operatsiyalarni ikki yoqlama yozish printsipi)dan foydalaniladi va uning 
maqsadi ko`p jihatdan buxgalteriya hisobining maqsadlariga mos tushadi: 
boshqaruv qarorlarini qabul qilish uchun informatsiya bilan ta`minlanadi. Lekin 
buxgalteriya hisobidagi ma`lumotlar korxona (kompaniya) darajasidagi 
qarorlarni qabul qilish uchun foydalanilsa, MHTda esa butun mamlakat 
iqtisodiyoti bo`yicha qaror qabul qilish uchun foydalaniladi. SHuning uchun u 
ma`lum darajada butun iqtisodiyotning buxgalteriya hisobi hisoblanadi.
MHTni o`z funktsiyasini to`liq bajarishi uchun «iqtisodiy ishlab 
chiqarish» chegarasini, ya`ni YAIM va milliy daromadni yaratish qaerda, 
qanday chegarada amalga oshirilayotganini bilish nihoyatda muhim hisoblanadi.
MHTning yana bir yo`nalishi bu ishlab chiqarish omillarining qiymatni 
yaratishdagi rolini aniqlashga qaratilgan. Avvalgi davrda qiymatni faqat tirik 
mehnat yaratadi deb qaralgan bo`lsa, MHT ta`limotiga asosan er va kapital ham 
xuddi mehnat kabi qiymat yaratishda qatnashadi deb qaraladi. 
MHT asosida amalga oshiriladigan tahlilning asosiy yo`nalishlaridan biri 
iqtisodiy o`sish darajasi va iqtisodiy kon`yunkturaning tebranishi hisoblanadi. 
Nazorat va mustaqil ishlash uchun savollar va topshiriqlar 
1. Milliy hisoblar tizimining mohiyati nimada? 
2. Milliy hisoblar tizimida iqtisodiy faoliyat natijalari ko`rsatkichlarini 
hisoblash usullari. 
3. Milliy daromad deganda nimani tushunasiz?. 
4. MHTning muhim makroiqtisodiy ko`rsatkichlari orasidagi bog’lanishlarni 
qanday ifodalash mumkin? 
5. Transfertlar deganda nimani tushunasiz? 

---

188 
Mavzu 18. AHOLI TURMUSH DARAJASI STATISTIKASI
Reja:
18.1. Aholining turmush darajasi ko`rsatkichlari. 
18.2. Aholi daromadlarining shakllanishi va uning tarkibi. 
18.3. Aholi iste`moli. Iste`mol manbalari va uning tarkibi.