O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi guliston davlat universiteti


Ko‘ngli daryoday keng, mehri ulug‘vor


Download 0.8 Mb.
bet36/59
Sana28.10.2023
Hajmi0.8 Mb.
#1732133
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   59
Bog'liq
Notiqlik. Lotin 12.01.2021 (6)

Ko‘ngli daryoday keng, mehri ulug‘vor,
Dugonasi Hayo, sinfdoshi Or.
Ayting, farishtadan nima farqi bor,
Kuyovga chiqmagan o‘zbek qizlarin?..
(Muhammad Yusufning “O‘zbek qizlari” she’ridan)
Badiiy nutqda sifatlashlarning ahamiyati katta. Notiq sifat­lashni qayerda, nima uchun qo‘llashni bilishi zarur.
O‘xshatish – badiiy tasvir vositasi sifatida keng tarqalgan. Notiq nutqida ham o‘xshatishning o‘z o‘rni bor. O‘xshatishda predmetni yoki voqea-hodisani to‘g‘ridan-to‘g‘ri biron narsaga o‘xshatiladi hamda, -dek, -day, kabi qo‘shim­chalar bilan yoki, go‘yo, xuddi, misoli, singari, bamisoli, yanglig‘ kabi ko‘mak­chilar orqali yuzaga keladi. O‘xshatish – o‘xshagan narsaga, o‘xshatilgan narsa, o‘xshash sifat, o‘xshatish qo‘shimchasi yoki ko‘makchisi kabi asoslarga – elementlarga ega. Notiq voqea-hodisani bayon qilganda yoki ma’ruza o‘qiyotganda, turli mi­sollardan foydalanganda, o‘z fik­rini yaqqol ifodalashda, maq­sadini tinglovchilarga ang­la­tishida, yangi obrazlar yaratishida foydalanadi.
Bu yulduzlar kimning kanizagi deb,
Kimni aytar tunning ko‘rk, bezagi deb,
Quyoshning ko‘kdagi egizagi deb,
Osmon o‘rtasinda nozlanadir Oy.
(To‘ra Sulaymonning “Osmon o‘rtasinda o‘rtanadir Oy” she’ridan)
yoki
Shamol shamolni tebratar.
Shamol bulutni tebratar.
Bulut yomg‘irni tebratar.
Yomg‘ir tuproqni tebratar.
Tuproq maysani tebratar.
Maysa biyani tebratar.
Biya qimizni tebratar.
Qimiz yigitni tebratar.
Yigit suluvni tebratar.
Suluv beshikni tebratar.
Beshik bolani tebratar.
Bola dunyoni tebratar.
(To‘ra Sulaymonning “Tebratar” she’ridan)
Bu she’rlardagi o‘xshatishlar kitobxonni befarq qol­dir­may­di. Shoir o‘xshatishdan nihoyatda o‘rinli, unumli foydalan­gan.

Download 0.8 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   59




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling