O’zbekistоn respublikasi оliy va o’rta maxsus ta`lim vazirligi namangan davlat universiteti

Mashina tili
, dasturlarni muayyan EHMda bajarish imkonini beradigan shaklda havola 
etish uchun mo’ljallangan 
dasturlash tili
. Mashina tilining taxminlari komandalar, misol uchun, 
protsessor komandalari sanaladi. Ba’zan EHM komandalarining tizimi ham mashina tili deb 
ataladi 
Meynfreym 
- umummaqsadli, jadal hisob amallari va axborotning ulkan hajmiga ishlov 
berish bilan bog’liq vazifalarni hal etish uchun mo’ljallangan yuqori darajali katta universal 
kompyuter. 
"Meynfreym" tushunchasi "katta elektron-hisoblash mashinasi" atamasi bilan ma’nodosh. 
Bunday kompyuterlar XX asrning 80- yillariga qadar kompyuterlar bozorida ustunlik qilib 
kelgan bo’lib, asosan Amerikaning Ay-Bi-Em (IBM) firmasi tomonidan ishlab chiqarilgan. 
Zamonaviy meynfreymlar o’ta ishonchliligi, juda tez ishlashi, axborot kiritish va chiqarish 
qurilmalarining ish bajarish qobiliyati yuqoriligi bilan farq qilib turadi. Bunday kompyuterlarga 
foydalanuvchilarning minglab terminallari yoki mikrokompyuterlari ulanishi mumkin. 
Meynfreymlar yirik korporatsiyalar, hukumat muassasalari va banklar tomonidan qo’llaniladi. 
Minikompyuter tizimlari va mikrokompyuterlar ravnaq topa boshlagach, meynfreymlarga 
bo’lgan ehtiyoj qisqara boshladi. 
Ay-Bi-Em (IBM) kompaniyalaridan biri kontseptual jihatdan yangi ESAG’390 
arxitekturasiga asoslangan kompyuterlar ishlab chiqarishga o’tdi. Ushbu arxitektura 
meynfreymlarni turli hisoblar kompleksining markazi sifatida qo’llash imkonini berdi. 
Meynfreymlarning narxi nisbatan qimmat. Amaliy dasturlar paketi bilan birgalikdagi bitta 
meynfreym kam deganda million dollar turadi. Shunga qaramay, bunday kompyuterlar moliya va 
mudofaa sohalarida faol ishlatilib, ularda mavjud kompyuterlar parkining 20-30 foizini tashkil 
etadi. Buning sababi ayon: etarlicha katta hajmga ega axborotni markazlashgan tarzda saqlash va 
ishlov berish uchun meynfreymlarning qo’llanilishi, yuzlab va minglab shaxsiy kompyuterlardan 
tashkil topgan ma’lumotlarga ishlov berishning taqsimlangan tizimiga xizmat ko’rsatishga 
nisbatan ancha arzonga tushadi