O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta`lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Maktab  o`quvchilarining  sport  bilan  shug`ullanishiga 

tibbiy talab.  

Sport mashg`ulotlari bolalar va o`smirlarning jismoniy rivoj-

lanishini  yaxshilaydi,  organizmning  barcha  to`qima-a`zolarining 

fiziologik faoliyatini takomillashtiradi, sog`lig`ini mustahkamlaydi, 

ish qobiliyatini oshiradi. 

Ammo,  ayrim  hollarda  kichik  va  o`rta  maktab  yoshidagi 

o`quvchilarni  ehtiyotsizlik bilan  ko`r-ko`rona,  sportning  katta  kuch 

talab  etadigan  turlariga    jalb  etish,  ular  organizmini  zo`riqtirib, 

sog`lig`iga  va  jismoniy  rivojlanishiga  salbiy  ta`sir  ko`rsatishi 

mumkin (N.B.Zimkin, G.M.Krakovyak va boshqalar). 

Yosh  sportchilarni  musobaqalardagi  yutuqlari  (rekordlari)  ni 

joyida  to`qimalarga  mexanik  ta`sir  ko`rsatib  limfa,  qon,  to`qimalar 

orasidagi suyuqlik harakati kuchayadi. Natijada qon va limfa dimla-

nishi  yo`qolib,  moddalar  almashinuvi  va  massaj  qilinayotgan  joy 

terisi  orqali  nafas  olish  kuchayadi.  Teri  qayishqoq  bo`lib  qoladi, 

harorati  va  mexanik  omillarga  qarshiligi,  muskullarning  qisqarish 

funksiyasi  oshadi,  tonusi,  elastikligi,  shuningdek,  harakatchanligi 

ortadi.  

Massaj  yurak-tomir  tizimi  ishini  yaxshilaydi.  Kapillyarlarni 

kengaytirib,  massaj  qilinadigan  sohanigina  emas,  reflektor  tarzda 

tananing  boshqa  sohasidagi  to`qimalarning  ham  qon  bilan  mo`l 

ta`minlanishiga imkon beradi: qonning arteriya va venalardan oqishi 

osonlashadi.  Massaj  muolajasidan  so`ng,  umumiy  ahvol  yaxshi-

lanadi, charchoq yo`qoladi. 

Massajda,  asosan  quyidagi  usullar  -  silash,  siqish,  uqalash,