O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi qoraqalpoq Davlat Universiteti

ΔH_n= -2,3R·tgα /4/
tenglamasidan foydalanib hisoblaymiz. Entropiya o’zgarishin /4/ tenglamasidan foydalanib hisoblanadi.
Suyuqliklarning to’yingan bug’ bosimini o’rganishga mo’ljallangan
moslama tuzilishi
Yengil uchuvchi suyuqliklarning to’yingan bug’ bosimining temperaturasiga bog’liqligini o’rganishda quydagi asboblar yig’iladi. Asbobning asosiy bo’limi o’rganuvchi suyudlik quyiladigan idishbo’lib, u termometr va qaytar suv muzlatgichi bilan taminlangan. Idish muzlatgichi orqali simob manometer va qo’shimch sig’imlilikni taminlaydigan 2,5-3 l idishga tutashtirilgan bo’lib, bu sistemaning havosi jo’mrak orqali vakum nasos yordamida kamoytiriladi. Sistemadagi bosimni tartibga soluvchi muzlatgich bilan manometer orasiga havoga ochiladigan jo’mrak qo’yiladi. Sistemaning havosin kamaytirish uchun kamov nasosi yoki suv nasosidan foydalanish mumkin.
Ishni bajarish tartibi.
Ishning maqsadi: Uchuvchan suyuqliklarning to’yingan bug’ bosimini aniqlash bilan tanishish.
Kerakli asbob-uskunalar va reaktivlar: benzol, toluol, suv muzlatgichi, simob manometeri, nasos , qizdirgich, ikki og’izli idish.
Chama bilan 15-20 ml day o’rganilayotgan suyuqlik ikki og’izli slindr ko’rinishidagi idish qo’yiladi. Suyuqlikni balandligi idishning diameri bilan teng bo’lishi kerak. Idishga o’rnatilgan termometrning simobi suyuqlikka tegmay ustida turishi kerak. Ikkinchi og’ziga qaytar muzlatgichi o’rmatiladi. Jo’mrakni yopib, boshqa jo’mrakni ochib, sistemaning havosi kamaytiramiz. Buning uchun shu holatda bir necha minut manometrni o’zgarishini kuzatamiz. Agar manometrdagi simobning ustunlari o’zgarmay qolsa, yoki juda oz o’zgarsa sistema germetik yopilgan ekanligiga ishonch hosil qilamiz. Agar sistemaning germetikligi yomon bo’lsa, yoki manometrning simob ustunlari o’zgarsa unda sistemaning hamma ulangan joylarini qayta ko’zdan kechirish kerak.
Nasos yordamida sistemaga kerak bo’lgan bosimni o’natamiz. Suv muzlatgichini vodapravod suviga , qizdirgichni elektor tokiga ulaymiz. Suyuqlikning qizish tezligi minutiga 5⁰С bo’lishi kerak. Buning uchun qizdirgich bilan idishning orasin tartibga solamiz. Termometrning simobi ko’tarilmay qolgan vaqtda temperaturani bosimni yozib olamiz. Bu suyuqlikning qaynash temperaturasi va bosimiga to’g’ri keladi.
Jo’mrakni asta ochib, manometrdagi simob ustuni 10-15m ga o’zgarganda havo yuboramiz. Bu vaqtda termometrdagi simob ustini ko’tarila boshlaydi va vaqt o’tishi bilan suyuqlik qaynay boshlaydi. Bu temperatura toza bosimda suyuqlikning qaynashtemperaturasiga to’gri keladi. Shu yo’l bilan tajriba atmosfera bosimiga kelguncha 8-10 marta qaytariladi. Manometer ochiq bo’lganlikdan uning simob ustunining ayirmasi sistema ichidagi bosimidan atmosfera bosimidan qancha yuqori ekanligini ko’rsatadi. Keyin suyuqlikning qaynagan vaqtdagi bosim barometrli bosimdan manometrning ko’rsatgan bosimdan ayirmasiga teng bo’ladi.