Oʻzbekistоn respublikasi оliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi r. I. Ismailov, R. M. Davlatov, M. B. Mamatqulova

Tayanch tushuncha va iboralar 
 Koagulyatsiya mexanizmi, kolloid zarrachalarning koagulyatsiyalanish sxemasi, platina 
zolining 
 ta‘sirida koagulyatsiyalanishi, qayta zaryadlanish, koagulyatsiya sohalari, 
koagulyatsiyadagi notoʻgʻri qatorlar, potensial ishorasining oʻzgarishi, koagulyatsiya 
tezligi, tez koagulyatsiya, sust koagulyatsiya, kоagulyatsiya chegarasi, indifferent 
elektrоlitlar, izоelektrik hоlat, oltin gidrozolining NaCl ta‘sirida koagulyatsiyalanish 
tezligi, koagulyastiya jarayonini tezlatishning har xil yoʻllari, koagulyatsiya tezligiga ta‘sir 
qiluvchi omillar. 
 
16-§. KOLLOIDLARNING OʻZARO KOAGULYATSIYASI. 
KOAGULYATSIYAGA DOIR MUHIM QOIDALAR. 
16.1-§. Kolloidlarning kolloidlar ta’siridan koagulyatsiyalanishi. 
Kolloidlarning oʻzaro koagulyatsiyasi. Elektrolitlardan tashqari, bir kolloid 
eritmaga qarama-qarshi zaryadli ikkinchi kolloid eritmaning ma‘lum miqdorda 
qoʻshilishi natijasida ham koagulyatsiya yuz beradi. Kolloidlarning kolloidlar bilan 
koagulyatsiyalanishi 
(oʻzaro 
koagulyatsiya) 
ularning 
zaryadiga 
va 
konsentratsiyasiga bogʻliq boʻladi. Masalan, AgI ning musbat va manfiy zollari 
oʻrtasida (ular ekvivalent miqdorda olinganda) boʻladigan oʻzaro koagulyatsiyani 

---

172 
quyidagi sxema bilan koʻrsatish mumkin: 
Agar musbat zaryadli zoldan ortiq miqdorda qoʻshilgan boʻlsa zol batamom 
koagulyatsiyalanmaydi: 
natijada zol musbat zaryadli boʻladi. Masalan, musbat zaryadlangan 
zoli manfiy zaryadli 
gidrozolini qoʻshish bilan koagulyatsiyaga uchraydi 
(19-jadval va 87-rasm).
19-jadval. 
 va 
 eritmalarining oʻzaro koagulyatsiyasi 
Qoʻshilgan 
miqdori,mg 
Tajriba natijasi 
Kolloid aralashmaning zaryadi 
0.8 
Koagulyatsiya yoʻq 
- 
3.2 
Ozroq loyqalanish 
- 
4.8 
Kuchli loyqalanish 
- 
6.1 
Toʻliq koagulyatsiya 
0 
8.0 
Toʻliqmas koagulyatsiya 
+ 
12.8 
Ozroq loyqalanish 
+ 
20.8 
Koagulyatsiya yoʻq 
+ 
Eslatma: 0.56 mg 
 gidrozoliga turlicha miqdordagi 
 gidrozoli qoʻshish natijalari 
koʻrsatilgan.