O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi samarqand davlat universiteti

 
 
2.2. Moliyaviy sohaga blokchain kirib kelilshi 
Blockchain moliyaviy xizmatlar sohasidagi eng yirik texnologik yangilik 
bo'lishi mumkin. U qonuniy ahamiyatga ega bo'lgan buxgalteriya tarmoqlarini 
Internet ma'lumot va ma'lumot almashish uchun tarmoqlarni birlashtirganidek 

---

47 
birlashtirish imkoniyatiga ega. Bu hisob-kitoblarning samaradorligi va tezligini 
oshiradi, tranzaksiya xarajatlarini kamaytiradi va bozorga kirishni oshiradi. 
Kriptografik daftar texnologiyasi oxir-oqibat moliya bozorlaridagi qimmat 
moliyaviy vositachilarning o'rnini bosishi va sanoat infratuzilmasiga katta ta'sir 
ko'rsatishi mumkin. 
Obligatsiyalar, aktsiyalar, derivativlar va kreditlar kabi aksariyat moliyaviy 
aktivlar allaqachon elektron shaklda ekanligini hisobga olsak, bir kun kelib butun 
tizim markazlashmagan tuzilma bilan almashishi mumkin. Blockchain bozor 
ishtirokchilari, iste'molchilar va rasmiylarga ham foyda keltirishni va'da 
qilmoqda. Bu beysbol chiptalari yoki jurnal obunalaridan avtoulovlarni ta'mirlash 
kafolatlari, aviakompaniyalarning bonusli kilometrlari va kvartiralarni ijaraga olish 
uchun deyarli har qanday narsani tasdiqlash va o'tkazish imkoniyatini 
beradi. Blokcheyn, ehtimol, to'lovlar, bank ishi, qimmatli qog'ozlar bilan hisob-
kitob qilish, huquqlarni hisobga olish, kiberxavfsizlik, vositachilik hisoboti va 
savdo tahlili kabi sohalarda moliyaviy bozorlarga keng ta'sir ko'rsatishi 
mumkin. Bu o'zlarini real vaqtda baholashi, ma'lumotlar bazalariga hisobot berishi, 
marj to'lovlarini avtomatik ravishda zaryadlashi va bajarishi va hatto kontragent 
defoltida bekor qilinadigan yangi aqlli qimmatli qog'ozlar va derivativlarni hayotga 
olib keladi. 
Blokcheyn, ehtimol moliyaviy xizmatlar ko'rsatadigan kompaniyalarga har 
yili infratuzilma va operatsion xarajatlarni 20 milliard dollarni tejashga yordam 
beradi, shu bilan hisob-kitoblarni amalga oshirish xarajatlarini uchdan biriga 
qisqartiradi 
va 
davlat 
tomonidan 
moliyalashtirish 
ehtiyojlari 
120 
milliard 
dollargacha kamayadi .