O‟zbekiston respublikasi oliy va o‟rta maxsus ta‟lim vazirligi samarqand davlat universiteti

NAZORAT SAVOLLARI 
1. 
Aralashmalardan tozalash.  
2. 
Mahsulotning nuqsonli qismlarini ajratish 
3. 
Mahsulotni maydalangan qismdan tozalash 
4. 
Mahsulotni qayta quritish 
5. 
Mahsulotni maydalash 
 
 
11-MAVZU. DORIVOR O„SIMLIK XOM–ASHYO MAHSULOTLARINI 
QADOQLASH VA SAQLASH 
 
Reja
1. DorivorMahsulotlarni idishlarga joylashtirish (qadoqlash) 
2. Ishlatiladigan idishlar 
3. FS qoidalari va talablari 
Tayanch iboralar: Tyuklash (toylash), Presslash (jipslash), Briketlash, 
Xom-ashyo, Zaharli,psixotrop, tez ta‘sir etuvchi moddalar saqlovchi o‗simliklar, 
qadoqlash), Standart holiga, Ragoja, Meshkovina (qop), Fanerali yaщiklar,Kartonli 
yaщiklar, farmakopeya maqolasi (FM) va GOST
Dorivor Dorivormahsulotlarni idishlarga joylashtirish (qadoqlash). Dorivor 
o‗simlik xom ashyolarini qadoqlashda xom-ashyo turlari va uning hajmlariga 
alohida e‘tibor beriladi. Hozirgi vaqtda qadoqlash usullaridan tyuklash, presslash 
va briketlash usullari keng qo‗llanilmoqda.
Tyuklash (toylash)– maxsus tyuklash mashinalarida amalga oshiriladi.
Presslash (jipslash)– o‗tlar va po‗stloq uchun maxsus presslarda amalga 
oshiriladi (provoditsya dlya trav, kor v spetsialьnыx pressax: utilьnыx ili sennыx).

---

56 
Briketlash – Maydalangan xom-ashyoni kichik hajmlarda presslashni 
amalga oshirish usulidir. Ko‗p hollarda briketlar o‗z holati bilan tayyor dorivor 
vosita sifatida dorixonalarda sotiladi. 
23-rasm. Xom ashyolarni toylash va jipslash 
Xom-ashyoning ayrim turlari alohida qadoqlashni talab etadi: Zaharli, 
psixotrop, tez ta‘sir etuvchi moddalar saqlovchi o‗simliklar (A guruhida 
turuvchilar) maxsus seyflarda qalin shishali qopqop bilan berkitilgan holda 
saqlanadi. 
Standart holiga keltirilgan dorivor xom ashyo mahsulotlar turiga qarab har 
xil qadoqlanadi. Dorivor mahsulotlarni idishlarga joylashtirish (qadoqlash), ularni 
tashqi ta‘sirlardan asrashni (to‗kilish, sochilishdan, ishlatiladigan muddati ichida 
uning sifatini va tashqi ko‗rinishini o‗zgartirmasdan saqlanishini hamda transport 
vositalarida jo‗natish va tashishni) ta‘minlashi lozim. 
Mahsulotlarni joylashtirishga qoplar, xaltachalar (paketlar), taxtadan va 
karton qog‗ozdan yasalgan yashiklar va kutichalar hamda toylash uchun yasalgan 
yashiklar va boshqalar ishlatiladi. Ishlatiladigan idishlar quruq, toza, hech qanday 
hidi bo‗lmasligi hamda har bir partiya uchun bir xil bo‗lishi kerak. 

---

57