O'zbekiston respublikasi oliy va o'rta maxsus ta'lim vazirligi termiz davlat universiteti geografiya kafedrasi

MAVZU: AVSTRALIYANING TABIIY GEOGRAFIK O'LKALARI
REJA: 
1. 
Avstraliya tabiiy geografik o'lkalariga umumiy tavsif. 
2. 
Materik tabiiy o'lkalari Relyefi iqlimi hususiyatlari. 
3. 
Materik tabiiy o'lkalarning organik dunyosining o'ziga hosligi. 
 
Adabiyotlar: 
1. 
T.V.Vlasova «Materiklar tabiiy geografiyasi» Toshkent «O'qituvchi» 
nashriyoti 1983 y. 244-259 betlar. 
2. 
T.V.Vlasova «Fizicheskaya geografiya materikov» Toshkent 1986 g. 
3. A.Qozokov, X.Ma'sudov «Materiklar va okeanlar tabiiy geografiyasi kursidan 
amaliy mashg'ulotlar va mustaqil ishlar» Toshkent «O'qituvchi» nashriyoti 1992 y. 
 
TABIIY GEOGRAFIK O'LKALAR. 
Avstraliya quyidagi tabiiy o'lkalarga ajratiladi yozda yomg'ir yog'adigan 
tekslik platformali issiq shimoliy Avstraliya issiq namligi ancha bir tekis bo'lgan 
tog'li sharqiy Avstraliya tog'li tekisligi nisbatan quruq subtropik janubi g'arb g'arbiy 
Avstraliya tropik yassi tog'lari va tog'lar. 
Shimoliy Avstraliya: Bu tabiiy geografik o'lka shimoldagi uchta 
yarimorolning Kimberli Arnemlind va qisman Keyp York yarimorollarini 
shuningdek materikning bu yarim orollariga tutash qismlarini o'z ichiga oladi. 
Uning janubiy chegarasi tahminan 18 va 200 janubiy kengliklar oralig'idan o'tadi.
O'lka deyarli butunlay platformada joylashgan. Relyefda platolar past tekisliklar va 
past tog'lar ko'pchilikni tashkil qiladi. Shimoli g'arbida balandligi 600-700 m
bo'lgan. Kimberli platosi ko'tarilgan. Sharqda Arnemlend va Keyp York yarim
orollarida yer yuzasi 300 m pasayadi. Shimoliy Avstraliya yer bag'ri qora rangdor 
va nodir metallarga boy. O'lka iqlimining asosiy hususiyati yomg'irning fasllar 
bo'yicha taqsimlanishidir. Janubiy yarimsharning yozida shimoli g'arbi musson 
shamollari ta'sirida yomg'ir ko'p yog'adi. Qishda esa deyarli butunlay yog'maydi. 
O'lkada xarorat yuqori bo'ladi,eng yuqori harorat odatda noryabrda kuzatiladi. Bu 
oyda ba'zi joylarda harorat Q300 bo'ladi. O'rtacha yillik harorat Q 200 bo'ladi. 
O'lkadagi daryolarning eng yiriklari Fisroy Viktoriya Flinders Mitchell 
daryolaridir,ularning uzunligi 600-800 km dir,ular doimiy oqimga ega. O'lkada sohil 
bo'ylab mangre chakalakzorlari cho'zilib yotadi. Sohildagi ayrim rayonlarda ayniqsa
sharqda sernam tropik o'rmonlar uchrab turadi. Bu o'rmonlarda baland 
palmalar,fokuslar 
Margullilar 
va 
Evkolitlar 
o'sadi. 
Shimoliy 
avstraliya 
o'simliklarining asosini savannalar tashkil etadi. O'lka hayvonot dunyosi ancha boy. 
Savannalar emu tuyaqushi, kengru,vombatlar uchraydi. Eng quruq yerlarda yexidna 
yashaydi. O'rmonda koala yashaydi lerodum va tuti daryolarda timsoxlar ko'p. 

---

79