O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali «oziq-ovqat va funksional oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanish

“Oziq-ovqat va funksional oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanish 
muammolari” ilmiy-amaliy anjumani Shahrisabz-2022 yil 22-23 aprel 
162 
OZIQ-OVQAT MAHSULOTLARIDA PEKTIN MODDASINING OʻRNI VA 
AHAMIYATI. 
Shodiyeva E’zoza Burxon qizi TKTI Shahrisabz filiali talabasi, 
Sadullayev Sirojiddin Xudoyberdi o‘g‘li TKTI Shahrisabz filiali assistenti, 
Raxmonov Erkinjon Komil o‘g‘li TKTI Shahrisabz filiali assistenti. 
 
Pektin moddalari, pektinlar (yunoncha, pektos — birikkan, qovushgan, muzlagan) — barcha 
quruqlik oʻsimliklari va bir qator suvoʻtlar tarkibidagi eriydigan (eriydigan pektin) va erimaydigan 
(protopektin) yuqori molekulali polisaxaridlar. Pektin moddalari mevalar va rezavor-mevalar, kanop 
poyasi, qand lavlagi tarkibida ayniqsa koʻp boʻladi. Kimyoviy tabiatiga koʻra, tarmoqlanmagan 
poligalakturanidlar — galakturon kislota polimerlaridan iborat. Pektin moddalarining tarkibiga neytral 
monosaxaridlar — galaktoza, ramnoza, arabinoza, ksiloza ham kiradi. Pektin moddalari 4 guruhga: 
pektokislotalar, pektin kislotalar, pektinlar va propektinlarga boʻlinadi. Shulardan pektinlarning 
ahamiyati muhim. Pektinlar sitrus mevalari, olma va tarvuzdan olinadi. Pektin moddalari oziq-ovqat 
sanoatida jem, jele, meva konservantlari tayyorlashda ishlatiladi[1]. 
Qoʻshimchalar tibbiyotda, farmatsevtika sanoatida, oziq-ovqat ishlab chiqarishda faol qoʻllaniladi. 
E440 sifatida belgilangan. Polisaxarid namlikni yaxshi singdiradi va toʻliq shishganidan keyin eriy 
boshlaydi. 
Oziq-ovqat sanoatida modda qalinlashtiruvchi sifatida ishlatiladi. Mayonez, qandolat 
mahsulotlarini toʻldirish, zefir, marmeladda GOST va TSh boʻyicha qoʻshiladi. Uy sharoitida ulardan 
murabbo tayyorlash mumkin. Farmatsevtika sanoatida u tabletkalarni shakllantirish uchun ishlatiladi. 
Pektin koʻpincha tanani tozalash uchun dori-darmonlar tarkibiga kiradi. U yaxshi sorbent. Yutish paytida 
u toksinlar va zararli birikmalarni oʻzlashtiradi va ularni tanadan olib tashlaydi. 
Sabzavot va mevalarda eng foydali polisaxaridlar quyidagi oziq-ovqat mahsulotlarida uchraydi: 
lavlagi, olma, sitrus mevalari, sabzi[2].