O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali «oziq-ovqat va funksional oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanish

“Oziq-ovqat va funksional oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanish 
muammolari” ilmiy-amaliy anjumani Shahrisabz-2022 yil 22-23 aprel 
247 
Demak, yong‘oq organizimimiz uchun juda foydali. Biz uni kunlik ovqatlanish ratsioniga kiritsak 
bizga juda foydali. Yong‘oqni muntazam istemol qilish yurak qon-tomir tizimiga ijo- biy ta’sir 
ko‘rsatadi. Uni doimo istemol qilish qandli deabit va yurak qon-tomir tizimini ortiq- cha yog‘lardan 
tozalaydi. Yurak va uning sestimasida vujudga keladigan kasalliklarni oldini oladi Unda organizmga 
kerak bo‘lgan menirallar , mikro va makro elimentlar mavjud. Ortiqcha vaznni yuqotishga yordam 
beradi, parxiz qiladigan kishilar uni ovqatlanish ratsio- niga qo‘shishni tafsiya etaman. Shunday qilib 
yong‘oqni foydasi ko‘p. 
Bugungi kunda ko‘pchilikda yod yetishmovchiligi natijasida qalqonsimon bez funksiyasi buziladi 
va endimik buqoq kasalligi kelib chiqadi. Endokrin sestimasidagi bunday o‘zgarish kattalarni ham 
yoshlarni ham birdek qiynaydi. Buning natijasida insonda asabiylashish, fikrni bir joyga jamlay 
olmaslik, moddalar almashinuvining sustligi, esda saqlash, o‘zlashtirish qobiliyatini susayishiga sabab 
bo‘ladi. Endimik buqoqda bo‘yinning oldi yoki ichki qismida shish hosil bo‘ladi yani qalqonsimon bez 
shishadi. Ayrimlar menda bu alomatlar yuq, demak, menda yod yetishmovchiligi yo‘q desa, adashishi 
mumkin. 
Uy sharoitida yod tanqisligini aniqlash uchun, hammamizni uyimizda topiladigan yod surtmasi 
kerak bo‘ladi. Yod surmasni paxta yordamida bilakning ichki tomoniga bir necha yug‘on chiziqlar 
chizamiz. Yarim kundan sung bilakka surilgan yodni bor yuqligiga qaraymiz. Agar, surtma yuq yoki 
ancha hiralash- gan bo‘lsa, demak, organizmda yod tanqisligi bor. Biz buni davolashda turli xil periparat, 
dori, giyohlardan foydalanamiz. Shu jumladan yana biz yong‘oqdan foydalanishimiz mum- kin. Qanday 
qilib degan savol vujudga keladi. Buning uchun biz yong‘oqni hali pishib ye-tilmagan aprel oyidagi 
hosilidan foydalanamiz. 
Yong‘oqni bu paytdagi mevasining hajmi hali ancha kichik, yod miqdori ko‘p bo‘ladi. Bu payt 
yong‘oq po‘stiga qattiqlik beruvchi sekrilid hujayralar shakllanmagan, uni biz yashil po‘sti bilan birga, 
o‘zini qo‘shimchalarsiz istemol qilishimiz mumkin. Lekin bu ayrim insonlarda ancha muommolarga 
olib keladi. Misol uchun, allergiyani chaqiririshi, toshma toshishi, organizmni moslashtirmasdan ko‘p 
iste’mol qilish qayt qilishga, odamning tabi tortmasligi mumkin. Biz uni avgust oylaridagi qattiq po‘sti 
qotgan, lekin ichi hom paytidagi hosilida foydali va moddalar ko‘p bo‘ladi. Biz undan foydalansak 
maqsadga muvoffiq bo‘lrdiyu, ammo, buning natijasida organizmda toshma toshishi, allergiya 
qo‘zg‘atishi mumkin.
Biz yong‘oqni yil bo‘yi hosilidagi o‘zgarishlarni, unda yod moddasini mavsumiy miqdorini 
o‘rganishimiz, ajratib olish texnologiyasini yaratishimiz kerak. Yodni biz oziq-ovqat mahsu- lotlariga 
qo‘shganimizda, qayta ishlash jarayonida yuqolib ketmasligini oldini olishimiz kerak.