O`zbekiston respublikasi oliy va o`rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent kimyo-texnologiya instituti shahrisabz filiali «oziq-ovqat va funksional oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanish

“Oziq-ovqat va funksional oziq-ovqat mahsulotlarini ishlab chiqarishda mahalliy xom ashyo resurslaridan foydalanish 
muammolari” ilmiy-amaliy anjumani Shahrisabz-2022 yil 22-23 aprel 
249 
ishtirokida baliq va sabzavotlarning istemol qilishning ikki barobar oshirish an’anaviy chorvachilik 
maqsulotlarining muhim qismini kam yog’li mahsulotlar bilan almashtirish saryog’ni o’simlik yog’lari 
bilan almashtirish va oziq –ovqat mahsulotlarini istemol qilishga qaratilgan chora-tadbirlar majmuidir. 
Tuzni is’temol qilish 1972-yildan 1992-yilgacha bo’lgan davrda 35-65 yoshdagi yurak-qon tomir 
kasalliklaridan o’lim darajasini pasaytirdi. 60-80% ga shu bilan birga homilador ayollar va bolalar 
salomatligi ko’rsatgichlari yaxshilandi, shu jumladan, kam vaznli yangi tug’ilgan chaqaloqlar kam 
qonlik ko’rinishlari bilan kamayishi va boshqalar aniqlangan[5]. 
Surinkali kasalliklarning rivojlanishida ovqatlanishning hisobga olgan holda yevropa 
mamlakatlarida aholining ovqatlanishida sezirarli darajada o’zgartirish zarurati doimiy ravishda 
muhokama qilinmoqda, shu bilan birga asosiy e’tibor o’simlik mahsulotlarini is’temol qilishga va 
dukkakli ekinlardan mahsulotlar is’temolini sezirarli darajada oshirishga e’tibor qaratish tendentsiyasi 
kuzatilmoqda. Turli o’lchamdagi va tabiatdagi namunalarni o’rganish asosida Rosssiya aholisining 
ovqatlanish holati tog’risidagi nashrlar toyib ovqatlanmaslikning xilma xilligidan dalolat beradi[4]. 
Mikro elementlarni kam is’temol qilish bilan makronutrient muvozanatining buzilishi (ortiqcha 
yog’lar yoki to’yingan yog’lar va mono va disaxaridlar) keng tarqalgan. Ovqat hazm qilish 
kasalliklarning rivojlanishiga ko’pchilik vitamin kalsiy, temir va bir qator mikro elemintlarning yetarli 
darajada is’temol qilmaslikga muhim hissa qo’shadi. An’analar va ovqatlanish, hazm qilish 
kasalliklarining oldini olishga yordam bermaydi[2]. 
Sog’liq uchun xavfli bo’lgan hatti-xarakatlar xavfi spirtli ichimliklar chekish , noto’g’ri 
ovqatlanish. Noto’g’ri ovqatlanishning bir qancha sabablari bor ,jumladan, odamlarning ovqatlanish 
tuzilishi kundalik ovqatlanish uchun oziq-ovqat tanlash va pishirish usullari haiqda yomon habardorligi 
. Sog’lom ovqatlanishning targ’ib qilish va aholini oziq ovqat tayyorlash va is’temol qilish masalalarida 
o’qitishga alohida e’tibor qaratildi.