O‗zbekiston respublikasi oliy va o‗rta maxsus ta‘lim vazirligi toshkent moliya instituti xasanov boxodir akramovich

Loyihani amalga oshirish uni amaliy jihatdan ro‗yobga chiqarish, loyihani 
muayyan iqtisodiy voqelikka aylantirish, loyihani oldiga qo‗yilgan barcha 
maqsadlarga erishishdir.  
Amaliyotda investitsiya jarayoni uch asosiy fazaga bo‗linadi. Bunda 
investitsiya jarayonining butun davri loyihaning hayotiy muddati yoki hayotiy 
jarayoni deb ataladi.
Investitsiya loyihasi jarayoni fazalarining mohiyati va o‗ziga xos 
xususiyatlarini aniq tasavvur qilish uchun quyidagi rasmga murojaat qilamiz (12.6-
rasm).
Keltirilgan rasmning quyi qismida loyihani amalga oshirish jarayonida 
sarflanadigan investitsiya zaxiralari hajmi, yuqori qismida esa loyihaga kapital 
sarflashdan olingan daromad (foyda)ning o‗zgarishi tasvirlangan. 
Investitsiya jarayonining dastlabki fazasida loyihani iqtisodiy va texnik 
jihatdan asoslash bo‗yicha tadqiqotlar o‗tkaziladi ya‘ni loyiha iqtisodiy, texnik va 

---

193 
texnologik jihatdan qayta ishlanadi. Bu faza loyihani boshlang‗ich hujjatlarini 
ishlab chiqish bilan yakunlanadi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
12.6-rasm. 
Investitsiya 
xarajatlari 
va 
ularni 
investitsiya
loyihasining turli bosqichlarida keltirgan daromadining o‗zgarishi 
Investitsiya oldi (dastlabki) fazasi investitsiya loyihasini ishlab chiqishning 
asosiy bosqichi hisoblanadi. Mazkur faza investitsiya loyihasi bo‗yicha dastlabki 
izlanishlardan boshlab uni amalga oshirish bo‗yicha qaror qabul qilingungacha 
bo‗lgan davrni o‗z ichiga oladi. 
Investitsiya jarayonining ikkinchi fazasi investitsiya fazasi deb ataladi. Bu 
fazaning asosiy vazifasi loyihaga ajratilgan moliyaviy investitsiyalarni to‗g‗ri 
sarflanishini hamda loyihada belgilangan mahsulotlarni ishlab chiqarish
jarayoni va samaradorligini ta‘minlashdir. 
Investitsiya fazasida imoratlar va inshootlarni ta‘mirlash ishlari bajariladi, 
jihozlar sotib olinadi va o‗rnatiladi, ishlab chiqarish infratuzilmasi shakllantiriladi, 
undan keyin mahsulotni turkumli ishlab chiqarish va sotishga o‗tiladi. 
Investitsiya fazasi tugab, loyiha amalga oshirila boshlagach, investitsiya