Oʻzbekiston respublikasi oliy va oʻrta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti
Download 462.01 Kb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- Xulosa
- Foydalanilgan adabiyotlar
|
2 daqiqa 6-bosqich Uyda oʻz kamchiliklarini tahlil qilish va tuzatish aytiladi. Tushuntirish 1 daqiqa Darsning borishi: 1.
Oʻqituvchi tashkiliy qism oʻtkazgach bugungi mavzuni e’lon qiladi. 2.
Oʻqituvchi mehnatining afzalligi, mehnat qilgan kishi rohat koʻrishini, bunga misollar juda koʻpligini, shunday misollardan biri “Aqilli bogʻbon” ertagida keltirilganligini aytib oʻtadi. Oʻquvchilardan biri ertakni soʻzlab beradi. Shundan soʻng matnga doir 1-test va rebus hal etiladi. 3.
A.
Yerda B.Mehnatda 57
4.Oʻqituvchi: Mehnat doim insonni ulugʻlagan. Uning sogʻlom oʻsishi uchun xizmat qilgan. Keling, Abdulla Avloniyning “Soqi bilan onasi” hikoyasining mazmunini eslaymiz. Oʻquvchilardan biri “Soqi bilan onasi” hikoyasini soʻzlab beradi. Matnga doir 3-4 – testlarning toʻgʻri javobi topiladi. Soqi nega ovqatni ichmadi? A.Bemaza tuyulgani uchun. B.Qorni ochligi uchun. Soqiga ovqat nega mazali tuyuldi? A.Mehnat qilgani uchun. B.Ochligi uchun. 5. Oʻqituvchi: Soqining onasi nega uni kechgacha ishlatdi? (Soqining ishtahasi ochilsin deb). 6. Oʻqituvchi: Demak, mehnatda gap koʻp ekan. Mehnat qilsang rohatini ham koʻrar ekansiz. Shu haqda Yer bizga nima deb uqtiradi? (Poʻlat Moʻminning “Yer nima der” sheri eslatiladi). Oʻquvchilardan biri she’rni yoddan aytib bersa yanada
1. Yer bizga nima der ekan? A. Menga koʻngil ber. B. Men senga boylik beraman. yaxshi boʻladi. 7. Shu mavzuga doir test savollari yechiladi: 2. Yer nima deb uqtirar ekan? A. Mehnat qilgan halol yer. B. Mening hosilimdan ye. 3. Peshanangdan ter toʻkib ishlasang yer nima berar ekan? A. Quvvat beradi. B. Hosil beradi. 8. Demak, odamlar mehnat qilishga tayyor boʻlishlari kerak ekan. Biz mehnatga tayyor boʻlish haqida yana qanday hikoya oʻqigan edik? (Shuhratning 58
”Tugma” hikoyasi eslatiladi). Oquvchilardan biri hikoyaning mazmunini soʻzlab beradi. Oʻqituvchi: Erkinjonning buvasi nega tugmasini oʻzi qadashni buyurdi? (Chunki odam bolasi har narsaga qodir boʻlmogʻi lozim). 9. Oʻqituvchi: Biz shu boʻlimda Abdulla Avloniyning yana qanday hikoyasi bilan tanishdik? (Maqtanchoq gʻoz) Oʻquvchilar hikoyaning mazmunini soʻzlab beradilar. Oʻqituvchi: Gʻoz nega maqtandi? (Chunki u oʻzini hamma narsaga qodir deb oʻylar edi). Oʻqituvchi: Qurbaqa unga nima dedi? (Chala-chulpa uch hunarni bilguncha, birini yaxshilab bilganing ma’qul). Demak, bir hunarni yaxshilab egallansa, yaxshi hunarmand boʻlar ekan. Bolajonlar, sizlar ham katta boʻlgach biror hunarni egallaysiz. 10. Oʻqituvchi: Dunyoda kasblar turli tuman boʻlib, ular insonlar uchun turli xizmatlarni bajaradilar. Keling oʻrtoqlaringizning kasblar haqidagi tayyorlagan sahna koʻrinishlarini tomosha qilamiz. Oʻquvchilar quyidagi she’rlarni aytib, kasblar afzalliklarini namoyish qiladilar: “Novvoy” (Qoʻliga non koʻtarib chiqadi): Pishiraman shirmoy non, Mehnat qilib toʻymayman. Mehrim qoʻshib har nonga, Tutsam deyman insonga. Baliqchi: (qarmoq bilan chiqadi). Ov qilib tutib oldim, Daryodan yirik baliq. Ichidan chiqdi uning, Ikkita tirik baliq. (Qambar Oʻtayev). “Chavandoz” (chavandoz kiymida)
59
Men chavandoz boʻlaman, Dada, agar ot olib, Bersangiz tez yelaman. Gʻolib chiqib uloqda, Men sovrindor boʻlaman. (Qambar Oʻtayev)
”Kompozitor” (qoʻlida sozi bilan) Yoqimtoy kompozitor Boʻlsammi deb oʻylayman. Oʻzim yozib termasin, Oʻzim keyin kuylayman. (Gʻ. Gʻulom) ”Chevar qiz” (qoʻlida doʻppi bilan chiqadi). Chevar boʻlsa, toʻqisa, Bundan yaxshi qiz bormi. Oʻzi a’lo oʻqisa, Bundan yaxshi qiz bormi. (Gʻ. Gʻulom) ”Sportchi” (Qoʻlida toʻp bilan chiqadi). Men sportchi boʻlaman Toʻpim toʻp-toʻp etasan. Ursam uchib ketasan. Havolanib nariga, Doʻstlarimga yetasan (Zafar Diyor)
Oʻqituvchi: Mana, sinfdosh doʻstlaringiz kelajakda kim boʻlmoqchi ekanligini namoyish etdilar. Endi siz kasblar haqida ma’lumotga ega boʻldingiz. 60
11. Mehnatning ahamiyati haqida suhbat oʻtkaziladi. Oʻquvchilardan kimlarning mehnatidan foydalanishlari soʻraladi. Quyidagi savollardan foydalanish mumkin:
Har kuni ovqatlanamiz. Oziq-ovqatni kimlar yetkazib beradi? (dehqonlar, bogʻbonlar, novvoylar, oshpazlar) Kiyimlarimizni kimlar tayyorlaydi? (tikuvchilar) Uylarimiz eshiklari va romlarini, bizning partalarimizni kimlar tayyorlaydi? (duradgorlar) Uzoq yoʻlimizni kimlar yaqin qiladi? (haydovchilar) Sogʻligimiz yomonlashsa, kimlar yordam beradi? (shifoʻorlar) va hoʻazo savollar berib, oʻquvchilar javoblarini umumlashtiradi va mehnatning hamma turi ham insonlar uchun xizmat qilishini va uni hurmat qilish lozimligini tushintiradi. Dunyoda juda koʻp kasblar bor. Har kim ulardan oʻziga mosini tanlab oladi. Siz ham kelgusida biror kasbni tanlab, Vatanimizga, xalqimizga xizmat qilasiz. Buning uchun a’lo baholarga oʻqish lozim. Shundagina yaxshi kasb egasi boʻlasiz. 12. Oʻqituvchi darsni xulosalaydi, oʻquvchilarni baholaydi va darsni yakunlaydi. 1-sinfda umumlashtiruvchi darsni muvaffaqiyatli oʻtkazish unga oʻqituvchining qanday tayyorgarlik koʻrganiga bogʻliq. Buning uchun oʻqituvchi bollarni darsga qiziqtiradigan metodlardan unumli foydalanishlari, dars samaradorligini oshirishga qaratilgan usullardan foydalanishlari maqsadga muvofiqdir. 61 Mazkur bitiruv malakaviy ishida berilgan vazifalar oʻrganilib, quyidagi xulosalarga kelindi: 1.
sifatida tarbiyalab yetishtirish davrimizning dolzarb masalalaridan biridir. Mana shu dolzarb masalani amalga oshirishda 1-sinf oʻqish darslari ham alohida oʻrin tutadi. 2.
1-sinf oʻqish darlarini tashkil qilish va oʻtkazishning rang-barang usullaridan foydalanish ularning samarador boʻlishini ta’minlaydi. 3.
oʻqish darslarini samaradorligi uning
pedagogic texnologiyalar asosida loyihalashga bogʻliq. Buning uchun berilgan talablar asosida darsning texnologik xaritasi (yoʻi loyihasi) tayyorlanadi, dars loyihasi tayyor boʻlgach darsning algoritmi ishlab chiqiladi. 4.
tipi va oʻrganiladigan materiallarning xususiyatiga koʻra turli xildir. Ularning bu xususiyatlariga loyihalashda katta e’tibor qaratiladi. . 5.
xususitalari bilan bevosita bogʻliqdir. 6.
1-sinfda oʻqish darslari qurilishida qat’iy andaza, birinchidan, ijodkorlikka yoʻl bermaydi. Ikkinchidan, oʻquvchilarning imkoniyatlarini cheklab qoʻyadi. Shuning uchun 1-sinf oʻqish darslarini turli noan’anaviy tarzda oʻtkazish maqsadga muvofiqdir. 7.
yaxshi samara berdi. 8.
1-sinf oʻqish darslarida quyidagi talablar amal qilinadi: -
ta’lim va tarbiya maqsadining birligi; -
ta’lim va tarbiya vazifalarining birligi; -
ta’lim va tarbiya manbalarining uzviy bogʻliqligi; -
ta’lim va tarbiya metodlarining birligi. 62
9. Har bir dars pedagogik, psixologik, metodik tomondan toʻgʻri tashkil etilishi, didaktik talablarga amal qilgan holda oʻtkazilishi kerak.Oʻqituvchi darsda vaqtni toʻgʻri taqsimlshi, undan unumli foydalanishi zarur. Oʻqish darsi oʻzining mazmuni va mundarijasi jihatidan boshqa darslardan farq qilishi va ta’limda yetakchi ahamiyat kasb etishi kerak.
63
Foydalanilgan adabiyotlar 1.Karimov I.A. Yuksak ma’naviyat – yengilmas kuch.- Toshkent, “Ma’naviyat”, 2008. 2.Karimov I.A. Asosiy vazifamiz – vatanimiz taraqqiyoti va xalqimiz farovonligini yanada yuksaltirishdir. -Toshkent, “Oʻzbekiston”, 2010. y.74-75- betlar. 3. Oʻzbekiston prezidenti I.A.Karimovning BMT bosh assambleyasining mingyillik rivojlanish maqsadlariga bagʻishlangan oily darajadagi yalpi majlisdagi nutqi.- Toshkent. “Oʻzbekiston”, 2010. -y. 11-bet. 4. Karimov I.A. . Mamlakatni modernizatsiya qilish yoʻlini izchil davom ettirish – taraqqiyotimizning muhim omilidir.- Toshkent, 2010. 4-b. 5.Oʻzbekiston Respublikasining “Ta’lim toʻgʻrisida”gi Qonuni // Barkamol avlod- Oʻzbekiston taraqqiyotining poydevori.- Toshkent: “Sharq” nashriyot- matbaa konsernining Bosh tahririyati, 1998. 6.Oʻzbekiston Respublikasi “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” // Barkamol avlod- Oʻzbekiston taraqqiyotining poydevori.- Toshkent: “Sharq” nashriyot- matbaa konsernining Bosh tahririyati, 1998. 7.Barkamol avlod orzusi (Tuzuvchilar: Qurboniv Sh., Saidov H., Ahliddinov R.)- Toshkent: “Sharq” nashriyot-matbaa konserni Bosh tahririyati, 1999. 8.Bоshlangʻich ta’lim boʻyicha Yangi tahrirdagi Davlat ta’lim standart i// Boshlangʻich ta’lim .- Toshkent, 2005.- 5-son, 5,6,8-9-betlar. 9.Bоshlangʻich ta’lim boʻyicha Yangi tahrirdagi oʻquv dasturi // Boshlangʻich ta’lim .- Toshkent, 2005.- 5-son, 21-33-betlar. 10. Boshlangʻich ta’lim konsepsiyasi// Boshlangʻich ta’lim, 1998, 6-son. 11. Uzviylashtirilgan Davlat ta’lim standarti va oʻquv dasturi.- Toshkent, 2010. 12. Anorboyev A. Badiiy asar- ma’naviy boylik// Boshlangʻich ta’lim, 2008, 6-son, 18-bet. 13.Avezov S. Milliy istiqlol gʻoyasi mezonlari// Boshlangʻich ta’lim, 2006, 12-son, 10-bet.
64
14. Matchonov S., Gʻulomova X. va boshqalar. Boshlangʻch sinf oʻqish darslarini pedagogik texhologiyalar asosida tashkil etish.- Tоshkеnt: , “Yangiyul Poligraph servise”, 2008. 15. Nazarova H., Anorboyeva A. Oʻqish darsi- nafosat olami // Boshlangʻich ta’lim, 2008, 11-son, 5-bet. 16. Qоsimоva K., Matchonov S. , Gʻulomova X., Yoʻldasheva SH., Sariyev Sh. Ona tili oʻqitish mеtоdikasi. -Tоshkеnt, «Nosir», 2009. 17. Roʻziyeva G., Qorayev Z. Folklordan foydalanish// Boshlangʻich ta’lim, 2009, 3-son, 6-bet. 18. Safarоva R., Musayеv U., Musagеv P., Yusupоva P., Nurjanоva R. Oʻzbеkistоn Rеspublikasida umumiy oʻrta ta’lim stratеgiyasi muammоlari va ta’lim mazmunining yangi mоdеllari, ularni tatbiq etish yoʻllari. –Tоshkеnt, 2005. 19. Sattarova M., Sharipova R. Mukammallik yoʻlida// Boshlangʻich ta’lim, 2008, 3-son, 14-15-betlar. 20. Zuhra Ilyos qizi. Ma’naviyati yuksak avlod- Vatan ishonchi // Boshlangʻich ta’lim, 2009, 10- son, 21- bet. 21.Xalilov M., Isaqov Z., Husainova F. 1-sinfda oʻqish darslari// Boshlangʻich ta’lim, 2005, 1-son, 10-11-betlar. 22. Gʻafforova T. , Gʻulomova X. Oʻqish darslari. 1- sinf (oʻqituvchilar uchun metodik qoʻllanma)– Toshkent, “Tafakkur” nashriyot- matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati. 2011. 23. Gʻafforova T. , Gʻulomova X. Oʻqish kitobi. 1-sinf uchun darslik. – Toshkent, ”Sharq” nashriyot-matbba aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati, 2012. 24.
Gʻafforova T.Boshlangʻich ta’limda zamonaviy pedagogik texnologiyalar.- Toshkent: ”Tafakkur”, 2012. 25. Internet ma’lumotlari: www ziyonet.uz Download 462.01 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|