O„zbekiston Respublikasi Sog„liqni Saqlash Vazirligi Toshkent farmatsevtika instituti Psixologiya Farmatsiya va sanoat farmatsiyasi fakulteti barcha yo„nalishlari talabalari uchun o„quv-uslubiy qo„llanma Toshkent-2018

Ijtimoiy psixologik treninglar 
Yuqoridagi barcha qonuniyatlarni hisobga olgan holda, shaxs tarbiyasi bilan
shug`ullanish uni kelgusidagi murakkab va xilma-xil muloqot jarayonlariga psixologik
tayyorlaydi. Bunday tayyorgarlik, barcha soha mutaxassislari uchun muhim, chunki
ular o`z kasblari tufayli turli muloqot vaziyatlariga duch keladilar va har bir vaziyatda
ulardan nihoyatda o`tkir didlilik, odob va kishilar psixologiyasini bilgan holda ularni
to`g`ri tushunish malakasi talab qilinadi. Ijtimoiy psixologiyaning bu borada noyob
usuli bor, u ham bo`lsa, ijtimoiy psixologik treningdir.
Trening
usulining
ijtimoiy-psixologik
mohiyati
shudaki,
bu
usul
orqali odamlarda muloqot malakalari hosil qilinib, ular turli ijtimoiy sharoitlarda o`zini
to`g`ri tutishga odatlantiriladi. Boshqacha qilib aytganda, trening muloqotga
o`rgatishdir. To`g`ri, odam kishilar jamiyatida yashar ekan, kundalik muloqot
jarayonida turli muloqot shakllariga o`rganib, o`zida ma‟lum muloqot malakalarini
shakllantirib boradi. Lekin insonda bunday malakalar stixiyali tarzda yoki maqsadga
qaratilgan holda ham hosil qilinishi mumkin. Oxirgi holat hozirgi zamon kishisining
turli ishlab chiqarish va muomala sharoitlarida to`g`ri moslashishiga yordam beradi. Bu
narsa insonda, ijtimoiy aql-zakovatning shakllanishiga olib keladi.
Ma‟lum bir muammolarni xal qilishda psixologik trening deb ataluvchi o`yin va
mashqlar to`plamidan iborat mashg`ulotlar yordam beradi. Shuni alohida qayd etish
lozimki, trening jarayonida muammolarni yechish ham, bu boradagi bilim, ko`nikma
va malakalarni hosil qilish ham trenerdan shaxs psixologiyasi, shaxsning individual
psixologiyasi bilan ishlashni taqozo yetadi. Shuning uchun psixologiyada bunday
treninglar psixologik treninglar deb ataladi. Har kanday psixologik treninglarni tashkil
etish kuyidagi boskichlardan tashkil topdi:

guruhni tashkil etish yoki yig`ish bosqichi - trening guruhini, ya‟ni
treningda ishtirok etuvchilar guruhini yig`ishga qaratilgan bosqich;

boshlang`ich bosqich – guruh normalarni ishlab chiqish boskichi. Guruhiy
normalar guruhda mashg`ulotning dastlabki soatlaridanoq samimiylik, o`zaro ishonch,
o`zaro hurmat muhitini vujudga keltirish maqsadida qabul qilinadi. Guruhiy normalarni

131

ishlab chiqish jarayonida ishtirokchilar bilan bu normalarga albatta rioya qilish
kerakligi tug`risida kelishish va har bir a‟zoning roziligini olish kerak;

ishni olib borish bosqichi - bu trening jarayonini va mashg`ulotlarning
qanday olib borilishi, ularning turlari, trening jarayonida qo`llaniladigan usullardan
iboratdir;

yakunlash bosqichi – trening yopilishini yuqori hissiy to`lqinlarda
yakunlash tadbirini tayyorlash va o`tkazish, har bir ishtirokchiga qulay sharoit yaratish,
ularga birgalikdagi faoliyatlari uchun o`zaro tashakkur bildirishlariga imkon berish,
ulardan bo`lib o`tgan trening samarasi haqida fikrlarini so`rash, hamda ishtirokchilarga
nisbatan o`z moyilligini namoyon etish, guruh ishtirokchilari bilan bo`lib o`tgan
trening mashqlariga yakun yasash hamda erishilgan natijalar bo`yicha xulosa qilish
bosqichi.