O‘zbekiston respublikasi sportni rivojlantirish vazirligi jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Pirpirak bilan yugurish 
Pirpirakni quyidagicha yasash mumkin: qalin to‘rtburchak qog‘ozni olib 
(tomonlari 10 sm qog‘ozni to‘rt buklab), burchagidan diagonal bo‘ylab o‘rtasiga 
еtkazmasdan qirqiladi. So‘ngra to‘rtta uchini o‘rtaga bukib, uni tayoqchaning 
uchiga juda ham zich qilmasdan qoqiladi. Pirpirak tayyor. 
Bola tayoqchani ushlab qanchalik tez yugursa, u shuncha tez aylanadi. 
Kapalakni tut 
Kichikroq tayoqcha uchiga ip bog‘lanadi va ip uchiga qog‘ozdan qirqilgan 
kapalak yopishtirib quyiladi. Tarbiyachi tayoqchani shunday ushlaydiki, kapalak 
bolalar boshi ustidan “uchishi” kerak. Ular sakrab, qakkalab, uni tutib olishga 
harakat qiladilar. 
Ariqcha orqali 
Maydonchaga biri ikkinchisidan 1,5—2 
M 
masofada ikkita chiziq chiziladi - bu 
ariqcha bo‘ladi. Bolalar (6—8 ta bola) ariqchaning chetida — chiziq oldida 
turadilar, ular toshlarning ustidan (doiracha chizilgan) oyoqlarini ho‘l qilmasdan 
o‘tishlari shart. Doirachaning orasidagi masofa shunday bo‘lishi kerakki (taxminan 
25—30 sm) bolalar birinchisidan ikkinchisi ustiga еngil sakrab o‘ta olsin. 
Ariqchaning ustidan bir vaqtning o‘zidi bir necha bola o‘tishi mumkin, qolganlari 
esa tarbiyachi bilan ular orqasidan kuzatib turadilar. Kimda kim doirani bosib olsa 
yoki oyog‘ini ho‘l qilsa, u skameykaga borib o‘tirib, oftobda oyog‘ini quritadi. 

---

132 
O‘yin qaytadan davom ettirilganda u o‘yinga kiritiladi. Tarbiyachi ayrimlariga 
qirg‘oqqa o‘tishga yordam beradi va bolalarni rag‘batlantiradi. 
Tovuqlar polizda 
Bolalar — tovuqlar xodaning orqasida joylashadilar. Xodaning boshqa 
tomonida maydonchaga katta to‘g‘ri chiziq chizilgan - bu Poliz bo‘ladi. Tarbiyachi 
— qorovul poliz bo‘ylab yurib, tovuqlar polizdami yoki yo‘qmi, shunga qaraydi, 
so‘ngra borib skameykaga o‘tiradi. Tovuqlar shu zahoti devor (xoda)ning ustiga 
sakrab chiqib oladilar, so‘ngra u еrdan polizga sakrab tushadilar va yugurib, 
ekilgan sabzavotlarni cho‘qiy boshlaydilar, Qorovul — tarbiyachi tovuqlarni sezib 
qolib, chapak chalib va «kish, kish!» deb ularni poliz ichidan haydaydi. 
O‘yin bir necha marta qaytarilgandan keyin bolalardan qorovul saylash 
mumkin. 
Kegli 
O‘yinda plastmassa keglidan foydalanish mumkin. Ular bir- birlaridan 10—
15 sm masofada o‘rnatiladi. Bolalar 1—1,5 masofadan bittadan soqqa (shar) 
dumalatadilar. Tarbiyachi kegliga soqqani tekkizgan bolani rag‘batlantiradi, 
yutqizgan bolalarga esa vazifani bajarishda yordam beradi. 
To‘pni dumalat 
Bolalarga har xil rangdagi to‘plar yoki kichikroq soqqalar (diametri 6—8 sm 
sharlar) beriladi va ularni bolalardan 1,5—2 m ga dumalatishni taklif qiladi. 
Tarbiyachi berilgan vazifani kim yaxshi uddalagan bo‘lsa, uni rag‘batlantirib, yana 
bir marta dumalatishga ruxsat beradi. Bolalar to‘pni 2—3 martadan 
dumalatganlaridan keyin, to‘plarni savatchaga terib oladilar.