O‘zbekiston respublikasi sportni rivojlantirish vazirligi jismoniy tarbiya va sport bo‘yicha mutaxassislarni qayta tayyorlash va malakasini oshirish instituti

Qarqara 
Bolalar tizzalariga qadar suvga tushib, oyoqlarni baland baland ko‘tarib 
yuradilar. 
O‘tinchi suvda 
Bolalar doira bo‘lib tizzalariga qadar suvda turadilar, oyoqlarini kengroq ochib, 
qo‘llarini bir-biriga chalishtirib, boshlaridan yuqori ko‘taradilar, keyin tez, keskin 
engashadilar, qo‘llarini tez suvga urib, “o‘tin yoradilar”, ya’ni qo‘llari bilan suvni 
kesib, uni har tomonga sachratadilar. 
Charxpalak 
Suvning chuqurligi dastlab tizzagacha, songacha, undan keyin belgacha bo‘ladi. 
Bolalar qo‘l ushlashib davra qurib turishadi. Tarbiyachining signali bo‘yicha ular 
davra bo‘ylab harakat qilib, asta-sekin qadamlarini tezlata boshlaydilar. Ular 
baravariga bunday deydilar: “Sekin, sekin, sekin — boshlanadi ot o‘yin, keyin, 
keyin, keyin — qizib ketadi o‘yin!”. Shundan keyin bolalar doira bo‘ylab yugurib 
ketadilar. 
So‘ngra tarbiyachi bunday deydi: “Sekin, sekinroq yuring— charxpalakni 
to‘xtating!” Bolalar asta-sekin qadamlarini sekinlashtiradilar-da: “Mana, o‘yin 
tugadi — biz to‘xtatdik; bir, ikki...!” — deydilar va to‘xtaydilar. O‘yin qarama-
qarshi tomonga qarab davom ettiriladi. Yurishdan to‘xtagach, qo‘llarni qo‘yib 
yuborish va suvga yiqilish ham mumkin. 
Qo‘rkma 
Hovuzning sayoz joyida bolalar yarim doira bo‘lib turadilar, birinchi yurib 
borayotgan bola tizzasi bilan suvni sachratadi. Hovuzning sayoz joyida bola 
qo‘llarini еrga tirab yotadi. Tarbiyachi “Tovoningni ko‘rsat!” deyishi bilan u 
suvdan oyog‘ini ko‘tarib, tovonlarini ko‘rsatadi. 
Koptok ketidan yugur 
O‘yinda qatnashuvchilar sohilda yuzlarini suv tomonga burib, bir qator bo‘lib 
turadilar. Suv bolalarning belidan keladigan joyda—suv ustida koptok (doira)lar 

---

128 
 
bo‘ladi. Ularning soni o‘ynovchilar soniga baravar bo‘lishi kerak. Tarbiyachining 
signali bilan bolalar suvga yugurib tushadilar va buyumlar bilan qirg‘oqqa qaytib 
chiqadilar. Qirg‘oqqa birinchi bo‘lib qaytib chiqib, o‘z o‘rnini egallab olgan bola 
g‘olib chiqadi. Belgilangan joydan uzoqlashib ketish, bir-biriga xalaqit berish, 
turtishish mumkin emas. 
Doirada suzish 
Bola havo to‘ldirilgan rezina doira ustiga o‘tiradi yoki yotadi (uni kiyib olishi ham 
mumkin) va undaxuddi qayiqda o‘tirganday harakat qilib, suvni qo‘llari bilan 
eshkak singari eshib suzib yuradi. 
Favvor 
Uch-to‘rt o‘yinchi sayoz joyda suvga tushib, bir-birlarini qo‘llaridan ushlab, doira 
hosil qiladi. So‘ngra bolalar qo‘llarini qo‘yib yuborib, orqaga qo‘llari bilan 
tayangan holda oyoqlarini uzatib suvda o‘tiradilar. Katta kishining signali 
bo‘yicha uzatilgan oyoqlari bilan suvga urib, suvni favvora misoli har tomonga 
sachratadilar. Bu o‘yinda bolalar sachragan suvdan qo‘rqmaslikka o‘rganadilar. 
Quticha 
Bola suvda chuqqayib, qo‘li bilan tizzalarini quchoqlaydi dahani suv ustida 
bo‘ladi. Chuqur nafas olib, uni tutib turadi boshini suvga tiqadi-“qutichaning 
qopqog‘i bekildi”, so‘ngra boshini tezda suvdan chiqaradi.