Oʻzbekiston respublikasining soliq kodeksi (Yangi tahriri) Oʻzbekiston Respublikasining

33-BOB. SOLIQ SOLISHDAN OZOD ETISH 
243-modda. Soliq solishdan ozod etiladigan tovarlarni 
(xizmatlarni) realizatsiya qilish boʻyicha aylanma 
244-modda. Soliq solishdan ozod etiladigan moliyaviy xizmatlar 
245-modda. Soliq solishdan ozod qilinadigan sugʻurta xizmatlari 
246-modda. Soliq solishdan ozod etiladigan tovarlarni 
Oʻzbekiston Respublikasi hududiga olib kirish 
243-modda. Soliq solishdan ozod etiladigan tovarlarni 
(xizmatlarni) realizatsiya qilish boʻyicha aylanma 
(1-q.)
Agar ushbu Kodeksning 260-moddasida boshqacha qoida nazarda tutilmagan boʻlsa, 
quyidagilarni realizatsiya qilish boʻyicha aylanma soliq solishdan ozod etiladi: 
1) maktabgacha taʼlim tashkilotlarida bolalarga qarash boʻyicha xizmatlarni; 
(OʻzR 
03.12.2020-y. OʻRQ-653-son Qonuni tahriridagi band) (Oldingi tahririga qarang) 
2) bemorlar va keksalarni parvarish qilish boʻyicha xizmatlarni; 

---

3) dafn etish byurolari va qabristonlarning marosim xizmatlarini, diniy ashyolarni, diniy 
tashkilotlar hamda birlashmalar tomonidan udumlarni va marosimlarni oʻtkazishga doir 
xizmatlarni; 
4) protez-ortopediya buyumlarini, nogironligi boʻlgan shaxslar uchun inventarni, shu 
jumladan ushbu buyumlar va inventarni ishlab chiqaruvchilar tomonidan realizatsiya qilinadigan 
buyumlar va inventarni, shuningdek nogironligi boʻlgan shaxslarga ortopedik protezlash, 
nogironligi boʻlgan shaxslar uchun moʻljallangan protez-ortopediya buyumlarini va inventarni 
taʼmirlash hamda ularga xizmat koʻrsatish boʻyicha koʻrsatiladigan xizmatlarni; 
(OʻzR 
17.05.2022-y. OʻRQ-770-son Qonuni tahriridagi band) (Oldingi tahririga qarang) 
5) davolash muassasalari huzuridagi davolash-ishlab chiqarish ustaxonalarining 
mahsulotlarini ushbu muassasalar tomonidan realizatsiya qilish; 
6) ishlovchilari umumiy sonining kamida 50 foizi nogironligi boʻlgan shaxslardan iborat 
boʻlgan hamda nogironligi boʻlgan shaxslar mehnatiga haq toʻlash fondi umumiy mehnatga haq 
toʻlash fondining kamida 50 foizini tashkil etadigan, yagona ishtirokchisi nogironligi boʻlgan 
shaxslarning jamoat birlashmalari hisoblangan yuridik shaxslar tomonidan realizatsiya qilinadigan 
tovarlar va xizmatlarni; 
OʻzR 30.12.2022-y. OʻRQ-812-son
Qonuniga 
muvofiq 2023-yil 1-apreldan 7) band oʻz 
kuchini yoʻqotadi 
7) pochta markalarini (kolleksiya qilinadiganlaridan tashqari), markali otkritkalarni, 
konvertlarni; 
8) pensiyalar va nafaqalar toʻlashga doir xizmatlarni; 
OʻzR 30.12.2022-y. OʻRQ-812-son
Qonuniga 
muvofiq 2023-yil 1-apreldan 9) band oʻz 
kuchini yoʻqotadi 
9) budjet mablagʻlari hisobidan bajariladigan ilmiy-tadqiqot va innovatsiya ishlarini. 
Mazkur soliq solishdan ozod etish tegishli moliya organining budjetdan mablagʻlar ajratish 
toʻgʻrisidagi xulosasi mavjud boʻlgan taqdirda qoʻllaniladi; 
10) oʻqitish (taʼlim) sohasidagi xizmatlarni, shu jumladan test sinovlari va imtihonlar 
oʻtkazishni tashkil etish xizmatlarini, xususan: 
boshlangʻich, oʻrta, oʻrta maxsus, texnik va kasb-hunar, oliy taʼlim va oliy oʻquv yurtidan 
keyingi taʼlim sohasidagi taʼlim xizmatlarini; 
taʼlim muassasalari (tashkilotlari), shuningdek kadrlarni qayta tayyorlash va ularning 
malakasini oshirishni amalga oshiradigan tashkilotlar tomonidan koʻrsatiladigan qoʻshimcha 
taʼlim berish boʻyicha xizmatlarni;
maktabgacha taʼlim va tarbiya dasturlari doirasida taʼlim va tarbiyalash faoliyatini amalga 
oshiruvchi tashkilotlarda bolalarga qarash va ularni parvarishlash boʻyicha xizmatlarni, 
toʻgaraklarda, seksiyalarda (shu jumladan sport seksiyalarida) va studiyalarda voyaga yetmagan 
bolalar bilan mashgʻulotlar oʻtkazish boʻyicha xizmatlarni; 
11) tibbiy xizmatlar (bundan kosmetologik xizmatlar mustasno). Ushbu bandning maqsadida 
tibbiy xizmatlar jumlasiga, xususan, quyidagilar kiradi: 
(OʻzR 29.12.2021-y. OʻRQ-741-son 
Qonuni tahriridagi xatboshi) (Oldingi tahririga qarang) 
tibbiy yordamga va sanitariya xizmati koʻrsatishga doir xizmatlar; 
tashxis qoʻyish, profilaktika va davolash boʻyicha xizmatlar; 
stomatologik xizmatlar, shu jumladan tishlarni protezlash boʻyicha xizmatlar; 
12) veterinariya xizmatlarini. Ushbu bandning maqsadida veterinariya xizmatlari jumlasiga, 
xususan, quyidagilar kiradi: 

---

veterinariyaga oid xizmatlar koʻrsatish, hayvonlarga tashxis qoʻyish va ularni davolash 
boʻyicha xizmatlar; 
hayvonlar va inson uchun umumiy boʻlgan kasalliklardan aholini himoya qilish; 
Oʻzbekiston Respublikasi hududini hayvonlarning yuqumli kasalliklari kirib kelishidan 
himoya qilish; 
davlat veterinariya xizmati nazorati ostidagi tovarlarning veterinariya va veterinariya-
sanitariya xavfsizligini taʼminlash; 
13) dori vositalarini, veterinariya dori vositalarini, tibbiyot va veterinariya uchun 
moʻljallangan buyumlarni; 
14) sanatoriy-kurort, sogʻlomlashtirish xizmatlarini, shuningdek budjet tashkilotlari 
tomonidan koʻrsatiladigan jismoniy tarbiya va sportga doir xizmatlarni. Ushbu bandning 
maqsadida: 
(OʻzR 29.12.2021-y. OʻRQ-741-son Qonuni tahriridagi xatboshi) (Oldingi tahririga 
qarang) 
a) sanatoriy-kurort va sogʻlomlashtirish xizmatlari jumlasiga sanatoriylar, shifoxonalar, 
profilaktoriylar, kurortlar, pansionatlar, dam olish uylari va zonalari, bolalar dam olish 
oromgohlari hamda boshqa dam olish tashkilotlari tomonidan ularning asosiy faoliyati doirasida 
koʻrsatiladigan, ular yuridik shaxslar yoki yuridik shaxslarning tarkibiy boʻlinmalari tomonidan 
koʻrsatilishidan qatʼi nazar, yoʻllanmalar yoki joysiz davolanish uchun beriladigan hujjatlar bilan 
rasmiylashtirilgan xizmatlar kiradi; 
b) budjet tashkilotlari tomonidan koʻrsatiladigan jismoniy tarbiya va sport xizmatlari 
jumlasiga, xususan, sport inshootlarida, maktablarda, klublarda sport turlari boʻyicha oʻquv 
guruhlari hamda jamoalarida sogʻlomlashtirish yoʻnalishidagi jismoniy tarbiya va sport 
mashgʻulotlarini oʻtkazishga oid xizmatlar, umumjismoniy tayyorgarlik xizmatlari, sport 
musobaqalarini yoki bayramlarini, sport-tomosha tadbirlarini oʻtkazish boʻyicha xizmatlar, 
shuningdek mazkur tadbirlarga tayyorgarlik koʻrish va ularni oʻtkazish uchun sport inshootlarini 
ijaraga berish kiradi; 
(OʻzR 29.12.2021-y. OʻRQ-741-son Qonuni tahriridagi kichik band) 
(Oldingi tahririga qarang) 
15) yoʻlovchilarni yagona tariflar boʻyicha tashish xizmatlarini koʻrsatish:
a) umumiy foydalanishdagi yoʻlovchi tashish shahar transportida va yoʻlovchi tashish 
avtomobil transportida (bundan taksi, shu jumladan yoʻnalishli taksi mustasno) mahalliy davlat 
hokimiyati organlari tomonidan belgilanadigan tariflar boʻyicha; 
(OʻzR 30.12.2020-y. OʻRQ-659-
son Qonuni tahriridagi band) 
b) shahar atrofidagi yoʻnalishda temir yoʻl transportida; 
16) uy-joy fondini saqlash va taʼmirlash yuzasidan aholiga koʻrsatilayotgan xizmatlar. Uy-
joy fondini saqlash va taʼmirlash yuzasidan koʻrsatiladigan xizmatlar jumlasiga lift xoʻjaliklari, 
Oʻzbekiston Respublikasi Davlat soliq qoʻmitasi huzuridagi Kadastr agentligi Davlat kadastrlari 
palatasining hududiy boshqarmalari va boʻlimlari, uy-joy fondidan foydalanish, uni saqlash va 
taʼmirlash boshqarmalari hamda boʻlimlarining bevosita aholi tomonidan haq toʻlanadigan 
xizmatlari, shu jumladan ushbu xizmatlarga uy-joy mulkdorlari shirkatlari orqali haq toʻlash 
kiradi; 
(OʻzR 16.08.2021-y. OʻRQ-708-son Qonuni tahriridagi band) 
16-1) boshqaruvchi tashkilotlar yoki koʻp kvartirali uylarni boshqaruvchilar tomonidan 
umumiy mol-mulkni boshqarish, unga texnik xizmat koʻrsatish va uni taʼmirlash, shuningdek koʻp 
kvartirali uylarga tutash yer uchastkalarini obodonlashtirish boʻyicha koʻrsatilayotgan xizmatlar 
hamda bajarilayotgan ishlar; 
(OʻzR 31.05.2022-y. OʻRQ-773-son Qonuniga muvofiq kiritilgan 
band) 
17) tovarlarni (xizmatlarni), agar tovarlarni berish (xizmatlar koʻrsatish) Oʻzbekiston 
Respublikasi Prezidentining yoki Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining qarori 
asosida bepul amalga oshirilsa; 
18) qimmatbaho metallardan ishlangan bank va oʻlchovli quymalarini, qimmatbaho 
metallardan ishlangan quyma (investitsiya) tangalarni (numizmatika maqsadlari uchun 
foydalaniladigan tangalardan, shuningdek qimmatbaho metallardan ishlangan chet el tangalaridan 
tashqari), zargarlik buyumlarini, qimmatbaho metallarni ishlab chiqarish jarayonida hosil 

---

boʻladigan parchalarni va chiqindilarni, qimmatbaho metallarning oʻlchov plastinalari va 
granulalarini, qimmatbaho va yarim qimmatbaho toshlarni, shuningdek qimmatbaho metallardan 
va qimmatbaho toshlardan yasalgan yarim tayyor mahsulotlarni; 
(OʻzR 14.10.2021-y. OʻRQ-722-
son Qonuni tahriridagi band) (Oldingi tahririga qarang) 
19) bojsiz savdo bojxona tartib-taomiliga joylashtirilgan tovarlarni; 
20) yuridik va jismoniy shaxslarga muayyan huquqlar berilganda fuqarolarning oʻzini oʻzi 
boshqarish organlari va vakolatli organlar, tashkilotlar tomonidan koʻrsatiladigan xizmatlarni, agar 
bunday xizmatlar koʻrsatish shart ekanligi qonunchilikda belgilangan boʻlsa, faoliyatning 
muayyan sohasida ushbu organlar va tashkilotlarning zimmasiga yuklatilgan alohida vakolatlarni 
bajarish doirasida davlat boji yoki boshqa toʻlovlar undiriladi; 
(OʻzR 21.04.2021-y. OʻRQ-683-
son Qonuni tahriridagi band) 
21) budjet mablagʻlari hisobidan bajariladigan yer-kadastr, yer tuzish, tuproqqa oid va 
geobotanika ishlarini; 
OʻzR 30.12.2022-y. OʻRQ-812-son
Qonuniga 
muvofiq 2023-yil 1-apreldan 22) band oʻz 
kuchini yoʻqotadi 
22) budjet mablagʻlari hisobidan har yillik mineral xom ashyo bazasini rivojlantirish va 
qayta tiklash davlat dasturlari doirasida koʻrsatiladigan geologiya xizmatlari; 
23) xalqaro moliyaviy institutlarning qarzlari va hukumat tashkilotlarining xalqaro qarzlari 
hisobidan olinadigan tovarlarni (xizmatlarni), agar ularni soliqdan ozod etish qonunda nazarda 
tutilgan boʻlsa; 
(OʻzR 30.12.2020-y. OʻRQ-659-son Qonuni tahriridagi band) 
OʻzR 30.12.2022-y. OʻRQ-812-son
Qonuniga 
muvofiq 2023-yil 1-iyuldan 24) band oʻz 
kuchini yoʻqotadi 
24) Oʻzbekiston Respublikasi Milliy gvardiyasining qoʻriqlash boʻlinmalari xizmatlarini; 
25) telekommunikatsiya tarmoqlarida operativ-qidiruv tadbirlari tizimining texnik 
vositalari, shuningdek mazkur vositalardan foydalanishga hamda ularga xizmat koʻrsatishga doir 
xizmatlar;
26) metsenatlik koʻmagi tarzida beriladigan (koʻrsatiladigan) tovarlarni (xizmatlarni); 
27) ushbu Kodeksning 244-moddasida nazarda tutilgan moliyaviy xizmatlarni; 
28) ushbu Kodeksning 245-moddasida nazarda tutilgan hayotni sugʻurta qilish xizmatlarini 
va boshqa sugʻurta xizmatlarini. 
(2-q.)
Ushbu moddada sanab oʻtilgan tovarlarni (xizmatlarni) realizatsiya qilishga doir 
aylanma soliq toʻlovchilarda bunday faoliyatni amalga oshirish uchun tegishli litsenziyalar va 
boshqa ruxsat etuvchi hujjatlar mavjud boʻlgan taqdirda, agar uning amalga oshirilishini 
litsenziyalash lozim boʻlsa yoki ruxsat etuvchi hujjatlar talab etsa, qonunchilikka muvofiq soliq 
solishdan ozod etiladi. 
(OʻzR 21.04.2021-y. OʻRQ-683-son Qonuni tahriridagi qism) 
(3-q.)
Soliq solinadigan aylanmalarni va ushbu moddaning qoidalariga muvofiq soliq 
solishdan ozod etiladigan aylanmalarni amalga oshiradigan soliq toʻlovchilar ushbu Kodeksning 
268-moddasiga muvofiq aylanmalarning alohida hisobini yuritishi shart.